Stimuleer financiering door familie en vrienden | 78% mkb komt in liquiditeitsproblemen | #wakeuptocorona: Bijna €1 miljoen aan crowdfunding donaties | Werknemers als investeerders

Op mijn noodoproep exact een maand geleden dat de huidige Corona-maatregelen te beperkt waren heb ik veel reacties gekregen. Ook heb ik veel suggesties ontvangen die ik meeneem in overleg met beleidsmakers, financiers en ondernemersnetwerken. Blijf dit zeker doen!

Dit is trouwens al weer de 150e editie van deze nieuwsbrief en de afgelopen weken is het aantal lezers van deze nieuwsbrief snel gestegen naar bijna 1500 lezers. Goed om te zien dat zoveel personen geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen in de mkb financieringsmarkt.

Ik heb de afgelopen weken via diverse media, maar ook veel achter de schermen mijn input mogen bespreken met beleidsmakers, brancheorganisaties en politici. Ik merk dat er hard gewerkt wordt, maar dat er nog veel in oude patronen wordt gedacht en de oplossingen vooral in meer schuld (leningen) wordt gezocht en te weinig op het versterken van de solvabiliteit en zelfredzaamheid van ondernemers via bijvoorbeeld crowdfunding of rechtstreekse participaties.

En deze nieuwsbrief daarom enkele voorbeelden voor het stimuleren van (achtergestelde) leningen door familie en vrienden (België) en het stimuleren van werknemers als investeerders (Duitsland).

Dat uitbreiding van deze regelingen zeker nodig is, blijkt wel uit de laatste peiling onder ondernemers die aangeeft dat ondanks alle regelingen 78% van de ondernemers aangeeft in liquiditeitsproblemen te komen. De oplossingen bereiken dus helaas nog lang niet alle ondernemers.

Artikelen deze week:

• Stimuleer financiering door familie en vrienden
• Peiling SMF&ONL: 78% mkb komt in liquiditeitsproblemen
• Klein Krediet Corona regeling met 95% garantie tot €50.000
• COL regeling deels succesvol. Doelgroep voor COL2 verbreden
• #wakeuptocorona: Bijna €1 miljoen aan crowdfunding donaties
• Kunstsector Amsterdam wil eigen "bank" opzetten
• Oproep: Werknemers als investeerders
• SMF blog: “Doe de financiële Coopertest - Test je solvabiliteit"

Deelname gevraagd voor onderzoeken:

• Ministerie van Financiën en Radboud Uni naar zzp-financiering
• Welke Corona uitdagingen zie jij als mkb financieringsadviseur?

Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Stimuleer financiering door familie en vrienden

In België is de win-win lening een belangrijke bron van financiering voor mkb bedrijven. Via deze regeling is op een fiscaal vriendelijke manier al een half miljard euro aan goedkope (achtergestelde) leningen verstrekt aan (groeiende) bedrijven door familie en vrienden van de ondernemers. Het maximale rentetarief is 1,75%, maar in ruil ontvangt de investeerder een jaarlijkse aftrek van 2,5% bij de belastingaangifte over het openstaande kapitaal en is er een garantieregeling dat de investeerder 30% terugkrijgt wanneer de ondernemer de lening niet terug kan betalen.

Het voordeel van deze lening is dat deze achtergesteld is, waardoor het geen andere financiering vanuit banken of andere financiers in de weg zit. Vaak helpt het juist om eenvoudiger externe financiering aan te trekken.

Uitbreiding in Corona-crisis

Vanwege de huidige Corona-crisis wordt de regeling in België verder uitgebreid en worden particulieren verder beloond die geld steken in mkb bedrijven in plaats van het laten staan op hun bankrekening.

Hierdoor hoeven bedrijven in België minder externe leningen aan te trekken van overheid en banken en kunnen particulieren net als professionele investeerders ook een garantie krijgen als ze geld steken in mkb bedrijven.

In plaats van maximaal €200k, mag nu €300k worden aangetrokken en per investeerder mag er nu €75k ipv €50k worden geïnvesteerd. Ook wordt de looptijd voor terugbetalen flexibeler. Dit was vastgelegd op 8 jaar, maar nu kan in overleg een betaaltermijn tussen de 5-10 jaar worden afgesproken.

Ook wordt de staatsgarantie verhoogd van 30% naar 40% op de lening.

Tante Agaath regeling

We hebben in Nederland de "Tante Agaath" lening gehad, waarbij ondernemers een lening konden aantrekken via persoonlijke relaties. Het maximale rentetarief hiervan mocht niet hoger zijn dan de "wettelijke rente". Ook mocht er maximaal €50k worden geïnvesteerd. Dit lijkt dus voor een groot deel op de situatie in België.

Helaas is deze regeling afgeschaft. Het zou nu een goed moment zijn om deze regeling nu weer op te starten. Wellicht met enkele kleine aanpassingen om te leren van de vroegere regeling.

Tweede Kamer wil mogelijkheden in kaart laten brengen

Tweede Kamerleden Mustafa Amhaouch (CDA), Thierry Aartsen (VVD), Kees Verhoeven (D66) en Eppo Bruins (ChristenUnie) hebben in februari een motie opgesteld waarin het kabinet wordt opgeroepen om de mogelijkheden te onderzoeken. Deze motie is bijna met algemene stemmen aangenomen op 11 februari.

Oorspronkelijk was de toezegging dat voor de zomer er een reactie zou komen. Dit is nu verschoven naar oktober bij de evaluatie van de beleidsvisie mkb-financieringsmarkt waarin ook het onderzoek naar de zekerhedenpraktijk bij mkb-financiering en het onderzoek naar een kredietregister zal worden gepresenteerd.

Het is goed dat dit wordt opgepakt, maar in de huidige situatie zou het wel verstandig zijn als dit sneller opgepakt zou worden. In de komende maanden zullen bedrijven om moeten gaan schakelen naar een nieuwe vorm van ondernemen. Betrokken investeerders kunnen hier een belangrijk rol in spelen.

Gemeenschapslening

Mijn advies bij modernisering van de "Tante Agaath" lening zou dan ook zijn om naast directe afspraken tussen ondernemers en financiers, hierbij ook gebruik te maken van online platformen die dit soort leningen kunnen automatiseren/administreren. Daarbij is het natuurlijk wel belangrijk dat de randvoorwaarden voor deze "gemeenschapslening", zoals lage rente en directe band tussen betrokken investeerders en ondernemers bekend zijn.

Peiling SMF&ONL: Ondernemers op zoek naar meer liquiditeit

Stichting MKB Financiering en ONL voor Ondernemers hebben in maart en mei een peiling gehouden onder ondernemers en gevraagd naar liquiditeit en kredietaanvragen. Daaruit blijkt dat ondanks de garantieregelingen van de overheid de financiële vooruitzichten voor de ondernemers niet zijn verbeterd.

Het is wel belangrijk om te weten dat deze peiling is uitgevoerd voor de aankondiging van de Klein Krediet Corona regeling waarmee ook kleine kredieten verstrekt kunnen worden. In juni zullen we de peiling nogmaals uitvoeren om te zien of de situatie dan wel verbeterd is.

78% verwacht liquiditeitsprobleem en betaald eigen salaris niet uit

Maar liefst 78% van de ondervraagden heeft een liquiditeitsprobleem of verwacht dit te krijgen. In de maand mei gaf 12% van de ondernemers aan terecht te kunnen bij de bank. De helft wil de liquiditeitsproblemen deels oplossen door het eigen salaris niet uit te betalen en meer dan twee derde van de ondernemers zegt niet te willen investeren op korte termijn.

Het hele onderzoek is hier te downloaden.

Klein Krediet Corona regeling met 95% garantie tot €50.000

Naast de BMKB-C regeling heeft de overheid in korte tijd ook een eenvoudige regeling opgezet om banken en non-bancair financiers de mogelijkheid te geven om snel kleine kredieten te kunnen verstrekken tot €50.000. De Klein Krediet Corona regeling geeft de financiers de mogelijkheid om met 95% staatsgarantie een lening te verstrekken. De regeling moet nog officieel worden goedgekeurd door de Europese Commissie, maar dit zal waarschijnlijk niet lang duren.

De overheid heeft aangegeven om voor €750 miljoen garant te willen staan, waarmee tussen de 15.000-75.000 ondernemers geholpen kunnen worden

Voorwaarden hiervan zijn:

• Lening van € 10.000 tot maximaal € 50.000.
• De looptijd is maximaal 5 jaar
• Rente is maximaal 4%
• Eenmalige premie van 2% als vergoeding aan de overheid

Waar kunnen ondernemers terecht voor de KKC-regeling?

In ieder geval de banken Rabobank, ABN AMRO, ING, de Volksbank en Triodos hebben toegezegd leningen via de regeling aan te bieden. Zij zullen dit waarschijnlijk alleen online aanbieden via digitale platformen. Abn Amro heeft het al mogelijk gemaakt om via New10 de KKC-lening aan te vragen.

Andere financiers die geaccrediteerd zijn voor de BMKB-C regeling via RVO mogen de regeling ook aanbieden. Tot nu toe heb ik helaas nog geen aanbieders gezien die dit product aan gaan bieden, terwijl het juist heel goed zou passen bij de Fintech oplossingen die al ontwikkeld zijn door deze mkb financiers.

Qredits Corona-overbruggingskediet

Het vreemde is dat na de vorige crisis het Ministerie van EZK en de banken samen Qredits hebben ondersteun om juist deze kleine financieringen te kunnen verstrekken. Deze financier heeft in ruim 10 jaar veel ervaring in dit segment opgebouwd. Zij bieden nu ook een eigen regeling aan met een garantie van het EIF) via het Corona-overbruggingskrediet. Hier kunnen ondernemers tot €25.000 aan leningen aanvragen.

De voorwaarden hiervoor zijn:

• Looptijd: Maximaal 48 maanden, waarvan de eerste 6 maanden geen aflossing. Deze aflossingsvrije periode kan verlengd worden naar 12 maanden
• Rente 2% in het eerste jaar, daarna 5,75%
• Behandelkosten: € 275,-
• Gratis gebruik Qredits CrisisCoach

Samenwerking banken en Fintech aanbieders

Er zijn mooie samenwerkingen mogelijk op dit moment tussen (kleine) banken en Fintech aanbieders (online leenplatformen) om samen deze KKC-leningen aan te bieden. Op deze manier wordt de snelheid en expertise van de Fintech aanbieders gecombineerd met het klantenbestand en de funding van de bank.

COL regeling deels succesvol. Doelgroep voor COL2 verbreden

Het kabinet heeft €100 miljoen beschikbaar gesteld voor overbruggingsleningen aan startups, scale-ups en innovatieve MKB-bedrijven (COL-leningen). Daarnaast heeft Invest-NL ook €100 miljoen beschikbaar gesteld voor scale-ups (TOPSS-regeling).

De hoogte van de leningen varieert tussen de €50.000 en €2 miljoen voor de COL-leningen en financieringen boven de €2 miljoen voor aanvragen via Invest-NL. Alle aanvragen lopen via het online platform van Techleap.

€500 miljoen aan aanvragen

Al snel bleek dat er veel meer vraag was, vooral vanuit startups. In de eerste week werden er al voor €500 miljoen aan aanvragen ingediend door meer dan 1.000 bedrijven. Het aantal aanvragen voor Invest-NL leningen was een stuk lager met 21 bedrijven, maar nog steeds werd er €130 miljoen in totaal aangevraagd.

COL2 uitbreiding focussen op bedrijven zonder bancaire relatie

Door dit succes is het nu belangrijk voor de overheid om ook door te pakken en in de tweede ronde het budget een stuk uit te breiden. Daarbij is het ook belangrijk dat in de volgende fase ook een breder netwerk van partijen betrokken wordt om de bedrijven te bereiken die ook ondersteund zouden moeten worden via deze regeling, maar die niet bereikt worden: de (familie)bedrijven die vooral vanuit eigen vermogen gefinancierd zijn en geen bancaire relatie hebben.

Co-financiering via crowdfunding

Ook zou het goed zijn als er ook de mogelijkheid wordt geboden dat de co-financiering van 25% die nodig is bij aanvragen boven de €250.000 ook via crowdfunding bij bestaande of nieuwe investeerders kan worden opgehaald. Juist voor veel startups kan het betrekken van eigen klanten, familie en vrienden de extra commitment aantonen.

#wakeuptocorona: Bijna €1 miljoen aan crowdfunding donaties

Tijdens deze Corona-crisis heb ik veel crowdfunding acties langs zien komen. Een van de acties die er wat mij betreft positief uit sprong is de #wakeuptocorona campagne van het LUMC in Leiden.

Binnen enkele weken is het hen gelukt om via ruim 6.000 donateurs al ca €840.000 op te halen van hun uiteindelijke doel van €2.000.000. Een ongekend succes voor een crowdfunding donatie campagne. Via regelmatige updates koppelen ze terug aan de donateurs waar het geld aan besteed wordt.

Het campagne team heeft haar ervaringen gedeeld in een uitgebreide blog om ook andere fondsenwervers te motiveren.

Kunstsector Amsterdam wil eigen "bank" opzetten

Er is een grootstedelijk fonds nodig om de culturele en creatieve infrastructuur in Amsterdam overeind te houden: de Amsterdamse Bank voor het Behoud van Kunst en Cultuur (ABBKC). Dat staat in een advies van de Amsterdamse Kunstraad.

Not-for-profit bank zonder bankvergunning

De uitwerking hiervan is nog wat onduidelijk. Kunstraad Voorzitter Felix Rottenberg heeft het over ‘een bank ­tussen aanhalingstekens’; een not-for-profitbank die op zo’n manier gaat functioneren dat er geen bankvergunning nodig is, maar wel als bank gaat functioneren.

“Die bank moet uitblinken in maatwerk en snelheid. En dat kan. Ik heb zelden meegemaakt dat er door zo veel partijen zo positief gereageerd wordt en dat ze ook direct met een aanbod komen. Er zijn particuliere fondsen en filan­tropen die serieuze interesse hebben getoond en financiële experts zijn al met enorm goede suggesties gekomen.”

Expert teams

Volgens de Kunstraad zou er een kleine directie moeten komen die de kunsten kent, maar ook op de hoogte is van financieringsrege­lingen. Daaronder zou een flexibele organisatie moeten komen, met gedetacheerde mensen die geen vergoeding krijgen. Deze expert teams zouden dan instellingen "adopteren" en hen helpen met inzicht krijgen in financiële behoeften, maar ook waar nodig bij het doorvoeren van een herstructurering.

Wijzer werven

De activiteiten lijken erg op het Wijzer Werven programma van het Ministerie van OCW waar ik zelf bij betrokken ben geweest en wat liep van 2013-2017. Hierbij werden culturele instellingen ook actief geholpen om te herpositioneren en nieuwe financieringsbronnen aan te boren. Ik hoop dat de initiatiefnemers achter de ABBKC hier ook van leren.

De uitkomsten er leerpunten zijn in ieder geval hier te downloaden.

Zonfonds + crowdfunding voor co-financiering zonprojecten

De laatste tijd doe ik veel onderzoek naar innovatieve vormen van co-financiering, waarbij er voor niche markten slimme financiële constructies worden opgezet.

Een mooi model vind ik het Zonfonds van Zonnepanelendelen. Deze aanbieder heeft een eigen fonds opgezet (sinds kort verdubbeld naar €30 miljoen) waarmee in combinatie met het uitgeven van obligaties via crowdfunding tot 98% van de financiering van een project kan worden gerealiseerd.

Hiermee is een concrete financiële oplossing gerealiseerd waarmee snel nieuwe zonne-energie projecten van €50.000 euro tot €2 miljoen euro gefinancierd kunnen worden.

Ze hebben ook een whitepaper uitgegeven waarin de mogelijkheden uitgebreid besproken worden.

Oproep: Werknemers als investeerders

Wat zou er gebeuren als werknemers ook mede-aandeelhouder zijn in een bedrijf? Niet alleen in hippe startups met een hoog risico, maar ook in "normale" mkb bedrijven of zelfs in grotere familiebedrijven? Op die manier ontstaat er een "stakeholder-kapitalisme" waarbij en bredere groep ook kan profiteren van toekomstige winsten, wanneer het weer goed gaat met de bedrijven.

Als onderzoeker zie ik dit als een van de interessante vormen van "Community Finance" waarmee meer stakeholders betrokken worden in het mede-eigenaarschap, het delen van winsten en eventueel het besturen van de onderneming.

In Duitsland is al een brede petitie gestart om via een Mitarbeiterbeteiligung dit mogelijk te maken.

Onderzoeken zzp-financiering + mkb financieringsadviseurs

Enkele lopende onderzoeken die ik graag bij jullie onder de aandacht wil brengen:

• Een onderzoek van het Ministerie van Financiën en Radboud universiteit naar zzp-financiering (in te vullen door zzp ondernemers)
• Een kort onderzoek tijdens deze Corona-crisis van Stichting MKB Financiering onder mkb financieringsadviseurs en hoe zij momenteel de ontwikkelingen in de mkb financieringsmarkt ervaren.

Hieronder een korte omschrijving van de onderzoeken. Ik hoop dat jullie enkele minuten tijd hebben om in ieder geval een van beide onderzoeken in te vullen!

Onderzoek Ministerie van Financiën en Radboud Universiteit naar zzp-financiering

Het Ministerie van Financiën en Radboud Universiteit doen onderzoek naar de niet-bancaire markt voor kredieten voor zzp-ers en kleine mkb bedrijven.

Deelnemen kan anoniem en duurt slecht 10-12 minuten en helpt de onderzoekers met het bepalen van het toekomstige beleid rond zzp/mkb financiering.

Deelnemen aan het onderzoek kan via deze link: Onderzoek Radboud Universiteit

Welke Corona uitdagingen zie jij als mkb financieringsadviseur?

Als input voor de discussies met beleidsmakers over steunmaatregelen voor het mkb heeft Stichting MKB Financiering een korte vragenlijst opgesteld voor mkb financieringsadviseurs.

Obstakels bij aanvragen financiering voor klanten

Via 8 vragen wordt aan financieringsadviseurs gevraagd om aan te geven  welke obstakels zij op dit moment ervaren bij het aanvragen van financiering en welke uitdagingen in de nabije toekomst worden verwacht bij het verkrijgen van een financiering veroorzaakt door de Corona-crisis.

Help ons mee als adviseur door het invullen van deze korte vragenlijst met 8 vragen.

Kennisblog Stichting MKB Financiering

Doe de financiële Coopertest - Test je solvabiliteit

Veel mkb ondernemingen zijn niet fit... doe de financiële Coopertest en check de solvabiliteit en het uithoudingsvermogen van je onderneming in de blog van SMF van deze week!

Contact

Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).