MKB financieringsmarkt niet inclusief en beperkt groei ondernemers | Financiering voor vastgoed bewonersinitiatieven | Europees parlement akkoord over MiCA

Wat een inspirerende week! Afgelopen week waren we met 100+ onderzoekers in een hybride setting drie dagen bij elkaar om de laatste kennis en ontwikkelingen rond DeFi, AI, Fintech, Crowdfunding en andere innovatieve ontwikkelingen te delen tijdens de 6e editie van ons jaarlijkse ECAF congres.

In mijn nieuwsbrief deze week wil ik aandacht vragen voor de beperkte inclusiviteit in de mkb financieringsmarkt. Ik ben hier al langere tijd mee bezig, maar ik spreek de laatste tijd steeds vaker ondernemers en adviseurs die hierdoor beperkt worden in hun groei.

Concrete aanleiding is de constatering dat het Fundright programma nog niet heel succesvol is om meer vrouwelijke fondsmanagers binnen de Venture Capital markt aan te trekken. Hierdoor komt nog steeds 92% van start-up financiering terecht bij mannelijke startup teams.

Het probleem is echter nog groter, omdat ook binnen het traditionele mkb er grote groepen ondernemers zijn die vanwege verschillende redenen helemaal niet aan financiering kunnen komen. Dit komt door beperkte toegang tot netwerken, bias in investeringen, maar ook financieringsproducten die niet aansluiten bij de behoefte van de ondernemers. Via Linkedin kreeg ik al veel reacties toen ik dit onderwerp aankondigde.

Ik ga de komende maanden actief op zoek naar meer cases van ondernemers en adviseurs die (extra) problemen ondervinden vanwege hun (culturele) achtergrond, migratie-status of gender. Voor lezers van mijn nieuwsbrief dan ook een oproep om dit soort cases aan mij te melden, zodat ik er contact mee op kan nemen. Daarnaast sta ik ook open voor gespecialiseerde financiers die zich op deze doelgroepen willen richten.

In het tweede deel van de nieuwsbrief bespreek ik de mogelijkheden voor bewonersinitiatieven om eigen vastgoed aan te kopen. Dit kunnen zij zelf organiseren (via lokale crowdfunding), maar er komt ook binnenkort een nieuwe entiteit waar de initiatieven financiering aan kunnen vragen.

Artikelen deze week:

• Diversiteit & inclusie - De financiële sector is nog erg conservatief
• Naar een inclusief ecosysteem voor mkb financiering
• Amsterdammers leggen geld bij elkaar om eigen buurtruimte te kopen
• Nieuw fonds voor aankoop vastgoed voor bewonersbedrijven
• Europees Parlement bijna unaniem akkoord over MiCA-regels voor cryptomarkt
• Vacature: ambitieuze projectleider / coördinator voor beleids- en expertcommissies Stichting MKB Financiering
• Seminar Wwft voor adviseurs en non-bancaire financiers succesvol - tweede bijeenkomst gepland op 7 december

Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Diversiteit & inclusie - De financiële sector is nog erg conservatief

Het NRC schreef een kritisch artikel over het Fundright-programma van Techleap, waarmee een groot aantal investeerders gezamenlijk afspraken dat een gelijkere man-vrouwverdeling in het management van investeringsfondsen een topprioriteit moest worden. Drie jaar later blijkt die belofte niet waargemaakt. Een bredere D&I focus staat in de financiële sector helemaal nog niet op de agenda.

Fundright

In 2019 committeerde een groep Nederlandse investeerders zich aan het project Fundright. Hierin werd afgesproken om "een divers ecosysteem" in 2023 te realiseren door binnen het fondsbestuur en management meer vrouwen te benoemen.

Uit onderzoek blijkt namelijk dat een bredere diversiteit ook leid tot een meer divers investeringsbeleid, waarmee dit op termijn zou leiden tot meer succesvolle Nederlandse technologiebedrijven. Een groot aantal onderzoeken tonen ook aan dat niet alleen sociaal, maar ook economisch zeer rendabel en verstandig is om te doen in een startup ecosysteem.

Geen vooruitgang

De Fundright-deelnemers beloofden uiterlijk in 2023 zelf een divers managementteam te hebben (gemixt qua leeftijd en minstens 35 procent vrouw). Daarnaast moest minimaal 35 procent van de investeringen gaan naar bedrijven met op z’n minst één vrouw in het managementteam. Ook zegden de investeerders toe ‘een aanzienlijk percentage’ van hun investeringen te doen in bedrijven met een vrouwelijke oprichter.

Uit eerder dit jaar gepubliceerd onderzoek van databureau Golden Egg Check blijkt echter dat van de 5,3 miljard euro die vorig jaar in Nederlandse start-ups werd geïnvesteerd, 92 procent ging naar teams die volledig uit mannen bestaan.

Uit een e-mail die Techleap-directeur Maurice van Tilburg verstuurde aan de 53 deelnemers van Fundright blijkt dat sommige leden helemaal geen vooruitgang hebben geboekt, of zelfs achteruit zijn gegaan. Dat de gemiddelde scores beter zijn dan in 2019 komt vooral door „een beperkt aantal positieve uitschieters”, wat NRC schrijft die uit deze e-mail een quote haalt.

Van kwantiteit naar kwaliteit: Concreet meten van inspanningen

Techleap kiest nu voor een andere aanpak. Fundright wordt aangesloten bij Diversity VC, een Britse non-profit-organisatie die investeerders doorlicht en beoordeelt op hun inspanningen om diversiteit te bevorderen.

Hier zullen op korte termijn mogelijk minder organisaties bij aansluiten, maar dit zullen wel de investeerders staan die concreet verbeteringen door willen voeren.

Naar een inclusief ecosysteem voor mkb financiering

Afgelopen jaar heb ik mij in dit thema verder verdiept en gemerkt dat niet alleen de tech-VC wereld zeer conservatief investeert, maar dat dit een stuk breder speelt.

Vorig jaar schreef ik hier al een uitgebreid artikel over "Naar een inclusief ecosysteem voor mkb financiering" naar aanleiding van een presentatie die ik mocht houden voor de Tweede Kamer commissie mkb financiering. Daar werd instemmend op gereageerd, alleen heeft de politiek hier helaas verder nog geen stappen in gemaakt.

Nederland loopt welvaart mis door gebrek aan inclusieve financiering

Sinds die tijd heb ik veel personen gesproken en cases gezien die wat mij betreft heel duidelijk maken dat we in Nederland veel economische groei missen van ondernemers die graag willen groeien en verder willen ondernemen, maar extra moeilijkheden hebben om aan financiering te komen.

Niet alleen is dit voor deze ondernemers frustrerend, het beperkt ook de brede economische groei in Nederland en hiermee worden deze ondernemende kwaliteiten onvoldoende benut.

De belangrijkste redenen die ik tot nu toe heb achterhaalt zijn netwerken (sociale netwerken van de ondernemers staan los staan van de traditionele financiers), onderling wantrouwen en onbekendheid tussen ondernemers en financiers (geen gezamenlijke taal), bias in persoonlijke beoordelingen en risico-modellen, maar ook het niet aansluiten van financiële producten op de behoeften van ondernemers.

Halal/islamitisch financieren

Een concreet voorbeeld van het laatste punt kwam ik enkele weken geleden tegen toen ik sprak met Fatima Zahra Benzine over de mogelijkheden van islamitisch bankieren. Een grote groep Nederlanders met islamitische achtergrond is namelijk zeer terughoudend in het aantrekken van financiering van traditionele financiers, omdat het niet halal is.

Zij wees mij op een onderzoek wat ze zelf binnen haar eigen netwerk had gedaan, of er behoefte zou zijn aan andere financieringsoplossingen voor ondernemers met een islamitische achtergrond. Opvallend genoeg gaf maar liefst 87% aan dat zij gebruik zouden maken van een financieringsproduct wanneer deze aantoonbaar halal is!

Halal Lease

Terwijl in Duitsland (KT-bank) en het Verenigd Koninkrijk (10+ financiers) een markt heeft ontwikkeld die vele miljarden ponden aan financieringen verstrekt aan consumenten en bedrijven, blijft het aanbod in Nederland erg beperkt.

De eerste (en enige) aanbieder die ik in Nederland tot nu toe heb kunnen vinden was het private lease concept voor consumenten Halal Lease van Justlease. Voor bedrijfsfinanciering heb ik in Nederland nog geen goede voorbeelden gevonden.

Meer cases en gespecialiseerde financiers gezocht

Ik wil de komende periode mij hier vinden in verdiepen en ben actief op zoek naar meer cases van ondernemers en adviseurs die (extra) problemen ondervinden vanwege hun (culturele) achtergrond, migratie-status of gender.

Daarnaast sta ik ook open voor meer voorbeelden van gespecialiseerde financiers die zich op deze doelgroepen willen richten.

Amsterdammers leggen geld bij elkaar om eigen buurtruimte te kopen

Weer een mooi voorbeeld van een Community Business, waarbij vastgoed uiteindelijk de sleutel is geweest om duurzaam de organisatie verder te ontwikkelen en bij elkaar te brengen. Het is daarnaast altijd leuk om voorbeelden te mogen delen waar ik zelf een kleine bijdrage aan heb kunnen leveren.

Aanschaf van buurtruimte

Als de Amsterdamse buurtruimte De Eester dreigt te verdwijnen doordat het pand te koop wordt gezet wordt door  omwonenden via crowdfunding financiering opgehaald op het pand aan te kopen. Zij willen het pand kopen om het succes van de plek in de wijk te kunnen continueren.

De buurtcoöperatie is in 2016 opgericht met als doel de kracht van de wijk te bundelen en onderling op zoek te gaan naar oplossingen voor kleine en grote problemen. Zo is er de Eestermobiel, een auto met vrijwillige chauffeur die minder mobiele buurtbewoners van A naar B brengt en er zijn meer initiatieven.

€500.000 opgehaald voor aankoop

Voor aankoop van het pand is voor €400.000 aan financiering opgehaald bij 200 bewoners. Dit is gedaan in obligaties van 5 en 10 jaar (met een rente van 1,5% en 2%) en via onderhandse leningen en giften. Daarnaast is er nog een aanvullende lening van €100.000 van de Heidemij maatschappij verstrekt en zijn er veel giften binnengekomen. Hierdoor is er ook geld over om het pand te verbouwen en te verduurzamen.

Nieuw fonds voor aankoop vastgoed voor bewonersbedrijven

Het vorige voorbeeld (De Eester) toonde al aan hoe belangrijk het is voor bewonersbedrijven om grip op het eigen vastgoed te krijgen. De financiering hiervan is echter vaak lastig te realiseren en daarom hebben een aantal organisaties op het gbied van sociaal ondernemerschap, maatschappelijk vastgoed en financiering de handen ineen geslagen om de toegang tot vastgoed voor bewonersbedrijven te verbeteren.

Oprichting nieuwe entiteit

De organisaties hebben de ambitie uitgesproken om een nieuwe entiteit op te richten die (maatschappelijk) vastgoed aankoopt en dit verhuurt aan bewonersbedrijven en leningen verstrekt aan bewonersbedrijven die zelf het vastgoed willen aankopen.

Dit model wordt op beperkte schaal al toegepast door het Stadmakersfonds, wat vooral in de regio Utrecht actief is. Jitske Tiemersma, directeur van KNHM foundation, zegt hierover in het persbericht:

“Wij verstrekken al langer met succes leningen aan bewonersbedrijven voor investeringen in vastgoed. Door deze samenwerking kunnen wij onze impact vergroten en meer bewonersbedrijven helpen hun pand zeker te stellen voor de toekomst.”

Wat mij betreft een heel mooi initiatief! Nu wel doorpakken en de ambitie realiseren door dit investeringsfonds ook daadwerkelijk van de grond te krijgen.

Europees Parlement bijna unaniem akkoord over MiCA-regels voor cryptomarkt

Het hing al enige tijd in de lucht, maar de wetgeving rond de Markets in Crypto Assets Regulation (MiCA) wetgeving is nu (bijna) goedgekeurd.

Wat is MiCA?

MiCA is een set Europese regels en aanbevelingen hoe om te gaan met cryptocurrency. Hiermee wil de EU meer uniformiteit bereiken, netzoals ook binnen de kapitaalmarktunie gelijke regels zijn voor banken (EBU), crowdfunding (ECSP) en beleggingsondernemingen (MiFID). De gedachte is om gezamenlijk op te treden om consumenten te beschermen, en het witwassen via crypto tegen te gaan.

Europese voordelen

Een voordeel is dat het voor Europese cryptobedrijven simpeler wordt om buiten de eigen landsgrenzen zaken te doen. Op dit moment moet een crypto broker of crypto- exchange in elk Europese lidstaat een vergunning/goedkeuring krijgen van de nationale bank in dat land. Met MiCA hoeft dit niet meer.

Vervolgstappen

Europese landen hebben 12 tot 18 maanden de tijd om zich voor te bereiden op nieuwe wetten die voortvloeien uit MiCA. MiCA zal dus op zijn vroegst begin 2024 van kracht zijn in heel Europa.

Vacature

Vacature ambitieuze projectleider / coördinator voor beleids- en expertcommissies Stichting MKB Financiering

Bij SMF gaan we de komende periode meerdere beleids- en expertcommissies opzetten om actiever de kennis en kunde in te zetten van de aangesloten partners. We zijn nu op zoek naar een projectleider die deze commissies wil coördineren en aansturen.

Wat ga je doen?

Als projectleider zul je eindverantwoordelijk zijn voor het coördineren van de commissies. Je zult de ruimte krijgen om de bijeenkomsten te plannen (digitaal of fysiek) en gezamenlijk met het SMF bestuur en de commissieleden de agenda bepalen.

Daarbij ben je het aanspreekpunt voor de commissieleden en zul je op basis van de gespreksonderwerpen de resultaten terugkoppelen aan het bestuur.

Meer informatie of solliciteren? Hierbij de vacature tekst.

WWFT voor adviseurs en non-bancaire financiers

Seminar Wwft voor adviseurs en non-bancaire financiers succesvol - tweede bijeenkomst gepland op 7 december

Deze week organiseerde SMF in het kader van kennisontwikkeling binnen de sector samen met  ACG International en Hupkes c.s. advocatenhet seminar ‘Introductie Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme (Wwft).’

Sprekers

De sprekers Edith Nordmann, Thomas Klaarenbeek en Marius Hupkes gaven aan wat de Wwft voor financiers en financieringsadviseurs betekent en hoe hiermee om te gaan. De inhoud verschafte de aanwezige deelnemers belangrijke inzichten en handvatten hoe de Wwft in hun praktijk toe te passen.

Nieuwe bijeenkomst 7 december

Omdat de eerste bijeenkomst al snel was volgeboekt is besloten om op 7 december een tweede bijeenkomst te organiseren.

Meer informatie en aanmelden: "Seminar Introductie Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)"

Contact

Meer weten over community finance, community ownership en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Ik geef regelmatig lezingen, workshops en inspiratiessessies voor management teams of op congressen. Interesse?

Neem gerust contact op via een reactie op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).