Details EU Crowdfunding wetgeving | CF in Nederland richting half miljard | Kredietverlening aan mkb door banken met €1,5 miljard gedaald

Allereerst de beste wensen voor 2020. Ook dit jaar zal ik weer wekelijks deze nieuwsbrief blijven sturen. Bedankt voor de suggesties die jullie mij afgelopen weken (en afgelopen jaar) hebben gestuurd. Blijf dit vooral doen!

Komend jaar nog voldoende uitdagingen rond mkb financiering. Gisteren mocht ik al weer duiding geven bij BNR over de structurele problemen rond mkb financiering (onderzoeken Wereldbank) en met Stichting MKB Financiering hebben we nu al een volle agenda voor het komende jaar.

Ik begin deze eerste nieuwsbrief van het jaar met veel crowdfunding nieuws. Zoals voorspeld is vlak voor kerst een akkoord bereikt over de nieuwe Europese Crowdfunding wetgeving. In deze nieuwsbrief zal ik de belangrijkste elementen toelichten. Ook analyseer ik natuurlijk de cijfers over de groei van crowdfunding in Nederland.

Deze artikelen staan deze week in de nieuwsbrief:

• Crowdfunding groeit naar €424 miljoen in Nederland
• Ondernemersfinanciering Nederland onder de maat
• Kredietverlening aan mkb door banken met €1,5 miljard gedaald
• EU breekt belemmerende regels crowdfunding af
• Mijlpalen NPEX (€100m), Collin Crowdfund (€200m) en Geldvoorelkaar (€200m)
• SMF blog: Op weg naar een (h)erkende markt

Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Crowdfunding groeit naar €424 miljoen in Nederland

In Nederland is in 2019 zo'n 424 miljoen euro opgehaald via crowdfunding, blijkt uit onderzoek van Crowdfundingcijfers.nl. Dat is een toename van 29 procent ten opzichte van 2018, toen bijna 100 miljoen euro minder werd opgehaald.

Meeste geld wordt opgehaald voor kredieten aan mkb

Crowdfundingcijfers.nl geeft aan dat €387,1 miljoen van dit bedrag is opgehaald door (mkb) bedrijven. Vorig jaar was dit nog €296,8 miljoen, dus het is een groei van ruim 30%. Andere onderzoekers van Crowdfundmarkt.nl geven aan dat dit €321 miljoen is (+21%).

Het verschil komt voornamelijk doordat crowdfundingcijfers.nl ook internationale platformen mee telt, maar vooral omdat zij afgaan op de rapportages door de platformen zelf. Hierin worden besloten investeringsrondes ook meegenomen die niet publiekelijk zichtbaar gemaakt worden. Deze categorie is de laatste 2 jaar sterk aan het groeien.

Gecombineerd laat het zien dat de crowdfundingmarkt voor het mkb nog steeds is gegroeid met 21-30%. Dit zijn nog steeds mooie groeicijfers, maar de groei vlakt wel langzaam af. Steeds meer mkb fondsen en direct lending platformen richten zich met institutioneel geld nu namelijk ook op de markt van mkb financieringen, waardoor goede ondernemingen nu meer keuzes hebben om financiering op te halen.

De toekomst van crowdfunding zal dan ook moeten blijven liggen bij de meerwaarde van de betrokken investeerder bij het mkb bedrijf. Dat gaat de komende jaren de uitdaging worden voor de crowdfunding platformen.

13.087 projecten en ondernemingen gefinancierd

Hoewel het meeste geld opgehaald wordt door ondernemingen, blijken juist maatschappelijk projecten, waarbij initiatiefnemers crowdfunding inzetten voor de financiering van een persoonlijke wens of voor een goed doel, het meeste voor te komen. Bijna 2/3 van alle projecten viel in 2019 in deze categorie.

Juist bij deze projecten is de betrokkenheid van de donateurs met het specifieke project of de persoon erg sterk, wat ook aantoont wat de meerwaarde van crowdfunding is.

Vastgoed financieringen via crowdfunding blijft groeien

Vastgoedleningen nemen op de Nederlandse crowdfundmarkt een steeds dominantere positie in met een kwart van de totale funding: 77 miljoen euro. Een derde hiervan is opgehaald door particulieren. In het VK was deze trend al eerder zichtbaar en in rapportages over de groei van de sector publiceert Cambridge Centre for Alternative Finance altijd de vastgoed-leningen los van de bedrijfsleningen.

De financiering via non-bancaire financiers (direct lending aanbieders) die vastgoedleningen aanbieden. Op dit moment heb ik nog geen inzicht in deze cijfers, maar die wil ik de komende periode wel gaan verzamelen en ik ga er vanuit dat dit nog een stuk hoger is dan de crowdfunding vastgoed leningen.

Ondernemersfinanciering Nederland onder de maat

Zakendoen in Nederland is er de afgelopen tien jaar niet makkelijker op geworden. Dat blijkt uit de 'Ease of Doing Business Index' van de Wereldbank. In tien jaar tijd is Nederland gezakt van plaats 26 naar nummer 42. Nederland scoort met name slecht op het domein ondernemersfinanciering.

Bij BNR mocht ik duiding geven aan deze trend. Belangrijkste reden van de lage score in dit onderzoek is dat er veel waarde wordt gehecht aan een centraal kredietregister. Dat hebben wij namelijk (nog) niet in Nederland.

Onderliggend spelen er echter nog wel een andere zaken, zoals de bancaire monocultuur waarbij de financiële producten die aangeboden worden voor de mkb-bedrijven allemaal op elkaar lijken. Daarbij is de bekendheid en het gebruik van non-bancaire financieringsvormen nog te klein om de teruggelopen financiering aan het mkb (€19 miljard minder sinds 2013, wat neerkomt op een daling van 15%) op te vangen.

De komende jaren is er dan ook nog veel te doen om de infrastructuur voor mkb financiering te verbeteren (kredietregister, zekerhedenregister) om uiteindelijk wel weer in de top10 te komen in die lijst.

Het gehele rapport: "Ease of Doing Business Index"

Kredietverlening aan mkb door banken met €1,5 miljard gedaald

Uit de laatste cijfers van De Nederlandse Bank blijkt dat het uitstaande krediet van banken aan het mkb het afgelopen jaar is gedaald met €1,5 miljard (waarvan ruim €1 miljard aan kredieten onder €1 miljoen).

In totaal is het uitstaande krediet aan het mkb sinds 2013 gedaald met €19 miljard (15%). Bij kredieten onder de €1 miljoen is het volume procentueel het snelste gedaald van €51 miljard naar €42 miljard.

Ondernemers lossen sneller af en financieren uit eigen buffers

Via Bankinbeeld.nl geeft de NVB aanvullende uitleg over deze verlaging. Het belangrijkste argument dat hier wordt aangegeven is dat ondernemers volgens het SAFE onderzoek van de ECB aangeven meer zelf financieren en geen bankfinanciering nodig hebben. Uit de laatste cijfers blijkt namelijk dat 60% van de ondernemers aangeeft dat zij geen financiering hebben aangevraagd vanwege voldoende beschikbare eigen middelen, terwijl het gemiddelde voor ondernemers in alle eurolanden op 43 % ligt. Ze gebruiken dus hun eigen geld om te investeren.

Geen spaaroverschot, maar investeringstekort

Jacco Vonhof van MKB Nederland geeft echter aan dat er mogelijk een andere oorzaak is.  Door de vele onzekerheden (Brexit, onduidelijkheid kabinet over wetgeving) ziet hij dat ondernemers liever nu buffers aanleggen dan investeren.  Hij wil dan ook helemaal niet spreken van een spaaroverschot bij bedrijven, maar van een investeringstekort. De overheid zou met regelingen moeten komen om investeringen te faciliteren.

Vermogensrendementsheffing crowdfunding

Het lijkt er echter op dat het tegenovergestelde gebeurd. Beleggers die financiering beschikbaar stellen aan mkb bedrijven via crowdfunding, lijken ook dupe te gaan worden van de nieuwe Box-3 wetgeving, waarbij al het niet-spaargeld gezien wordt als belegging, waar een hoger belastingtarief over gaat gelden. Als dit doorgezet gaat worden dan zal dit er waarschijnlijk voor zorgen dat er juist minder geld beschikbaar komt voor investeringen door het mkb.

Bij de implementatie van de wetgeving zal er dan ook voor deze vorm van beleggen een uitzondering moeten worden gemaakt, bijvoorbeeld zoals ook het geval is voor groene beleggingen.

EU breekt belemmerende regels crowdfunding af

In mijn laatste nieuwsbrief afgelopen jaar meldde ik al dat een akkoord over de Europese crowdfunding wetgeving bijna rond was. Vlak voor kerst is nu een definitief akkoord bereikt. De laatste details worden op dit moment op papier gezet, maar de belangrijkste punten zijn al bekend en zal ik hier bespreken.

Harmonisatie wetgeving in Europa

Dit is het belangrijkste resultaat. Er is definitief besloten dat het Europese wetgeving wordt ("EU regulation") en geen Europese richtlijn ("EU directive"). Dit verschil is belangrijk, omdat bij een richtlijn de individuele landen veel vrijheid nog hebben om de wetgeving aan te passen, waardoor in de praktijk crowdfunding platformen in elk land weer opnieuw een vergunningstraject in moeten gaan en er geen Europese markt ontstaat. Daarnaast is een Europese wet direct van toepassing en hoeft er niet een los politiek beslistraject in de diverse lidstaten nog gevoerd te worden, waardoor de doorlooptijd veel korter is.

Mijn verwachting is nu dat eind Q1 de definitieve teksten beschikbaar zijn en over 12 maanden (Q1 2021) zal deze wet dan ook in werking treden in heel Europa.

€5 miljoen grens

In heel Europa wordt het nu mogelijk om tot €5 miljoen per jaar, per bedrijf aan financiering op te halen zonder gebruik te hoeven maken van een prospectus. Dit is helaas iets lager dan de oorspronkelijk ambitie van €8 miljoen, maar het is in ieder geval een stuk hoger dan in de meeste landen in Europa. In Nederland ligt de limiet op dit moment op €2,5 miljoen voor de meeste crowdfunding platformen met een AFM-ontheffing.

4 dagen bedenktijd

Er komt een bedenktijd van 4 dagen voor investeerders om zich terug te trekken uit een project. Deze bescherming voor investeerders zorgt er voor dat investeerders zich niet overhaast aan een risicovolle investering wagen.

Toezicht bij nationale toezichthouders - ESMA stuurt op hoofdlijnen

Er is besloten dat aanvragen voor vergunningen via nationale toezichthouders gaan lopen en niet centraal worden afgehandeld door de Europese toezichthouder ESMA. Wel zal ESMA richtlijnen voor nationale toezichthouders opstellen om er voor te zorgen dat er voldoende controle op de kwaliteit is.

Review na enige tijd

Er is ook opgenomen dat de nieuwe regels actief gemonitord en waar nodig aangepast gaan worden. ook hebben ESMA (toezichthouder) en EBN (banken) de mogelijkheid om door middel van "technical standards" sturing op onderdelen te kunnen geven wanneer er ongewenste ontwikkelingen in de markt zijn.

Goede eerste stap en mooi resultaat van 6 jaar ECN werkzaamheden

Mijn belangrijkste conclusie is dat het niet een ideaal akkoord is geworden, maar het is zeker voldoende en een hele goede stap. Toen ik in 2013 met enkele personen gestart ben met het European Crowdfunding Network was het op termijn (mede) tot stand brengen van de juiste Europese crowdfunding regelgeving een van onze belangrijkste redenen om dit netwerk te starten. Ik ben er daarom ook blij om dat het nu is gelukt en we een eerste versie hebben!

Mijlpalen NPEX (€100m), Collin Crowdfund (€200m) en Geldvoorelkaar (€200m)

Dat de markt van mkb financiering steeds professioneler wordt, is ook duidelijk te zien aan de groei van de "grote" platformen in de markt.  Zo maakt mkb-beurs NPEX bekend dat zij door 46 plaatsingen in totaal meer dan €100 miljoen tot nu toe aan financiering hebben opgehaald.

Ook Collin Crowdfund had mooi nieuws te melden vlak voor kerst. Via 23.000 investeerders die aangesloten zijn bij dit platformen is €200 miljoen opgehaald voor bijna 1000 bedrijven.

Begin december had Geldvoorelkaar ook al de grens van €200 miljoen doorbroken.

Stichting MKB Financiering - kennis blog

Blog 33: Op weg naar een (h)erkende markt

Als start van het jaar schreef ik voor Stichting MKB Financiering een blog met een korte terugblik op afgelopen jaar en inzicht in de plannen voor 2020:

"De mkb financieringsmarkt is sterk in beweging. Er komt steeds meer financiering beschikbaar voor ondernemers om te investeren in groei en innovatie. Daarbij komen er steeds meer gespecialiseerde aanbieders die financieringen aanbieden die beter aansluiten bij de levensfase of diversiteit van de bedrijven. Daardoor wordt het nog belangrijker voor ondernemers om de juiste combinatie van financieringen te vinden. De snelle opkomst van gespecialiseerde mkb financieringsadviseurs juich ik dan ook erg toe en steunen we graag."

Het volledige artikel is hier te lezen: "Op weg naar een (h)erkende markt"

Contact

Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).