Crowdfunding consultatie | Health Impact Bond | DNB over Alternatieve Financiers

Afgelopen zondag was de deadline voor de crowdfunding consultatie van het Ministerie van Financiën. Een uitgebreide analyse van de partijen die publiekelijk reageerden in deze nieuwsbrief.

Daarnaast kwam DNB deze week met een notitie over de toekomstige uitdagingen voor de financiële sector en de kansen (maar ook risico's) voor samenwerking van banken met alternatieve financiers.

Overige onderwerpen:

• Lancering Health Impact Bond
• "Ontwikkeling crowdfunding gaat niet snel genoeg"
  
• Kleinzakelijk geschillenloket moet inzetten op mediation
  
• Community Land Trusts
  
• Is een €13.850.000 crowdfunding project mogelijk in Nederland?
  
• Crowdfunding campagne voor maandelijks salaris lobbyist
  
• Community Finance: Van burgerinitiatief naar Buurt BV
  

Veel leesplezier,
Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Crowdfundingpartijen reageren beperkt publiek bij consultatie over sector

Afgelopen zondag was de deadline voor het reageren op de consultatie van het Ministerie van Financiën over de toekomstige crowdfunding wetgeving (specifiek crowdfunding voor onderhandse leningen). Uit een analyse van de ingestuurde reacties door het FD blijkt dat slechts 3 crowdfundingplatformen via een publieke notitie hebben bijgedragen aan deze consultatie. In totaal zijn er 27 reacties ingestuurd, waarvan er nu 19 publiek beschikbaar zijn.

Vanuit ons onderzoekscentrum (European Centre for Alternative Finance) hebben we de wens van het ministerie om tot een duidelijk wetgevend kader te komen gesteund. In onze uitgebreide reactie hebben we verder wel nadrukkelijk gewezen op de diversiteit van investeerders en projecten waar rekening mee gehouden zouden moeten worden. Het uitgebreide document kan hier rechtstreeks gedownload worden.

Ik was verder benieuwd waarom er zo weinig (publiekelijk) is gereageerd. Daarom ben ik er wat dieper ingedoken om te zien wie er nu wel heeft bijgedragen en waar de nadruk op werd gelegd.

In 2015 ook weinig animo
De trend dat er weinig openbare input is geleverd is niet nieuw. 2 jaar geleden werd er ook al een consultatie uitgeschreven in het kader  van het "Wijzigingsbesluit financiële markten 2016", waar o.a. de Wft onder valt. Crowdfunding partijen werden ook gevraagd om hier aan bij te dragen. Uit het overzicht van reacties blijkt dat er toen helemaal geen crowdfunding platformen publiekelijk hebben gereageerd.

19 reacties van vooral juristen en andere branche verenigingen
In totaal zijn er 19 reacties openbare ingezonden. Het is interessant om te bekijken wie dit waren (naast ECAF):

• 3 crowdfunding platformen (Collin Crowdfund, Funding Circle en Lendahand)
• 4 juristen hebben gereageerd (2 van de 4 hebben dit ook al in 2015 gedaan)
• 3 branche verenigingen (Nederlandse Vereniging van Banken, Vereniging Samenwerkende Kredietunies en Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland)
• 4 toeleveranciers van crowdfunding platformen
• 4 particuliere investeerders

Een mooie spreiding van diverse stakeholders op het eerste gezicht. Aan de andere kant was de consultatie zo breed opgezet dat het lastig kan worden om de reacties allemaal mee te nemen. Op basis van mijn eigen analyse en het onderzoek van het FD hierbij een korte samenvatting van een aantal gemeenschappelijke elementen die uit de publieke consultaties naar voren kwamen.

Meer transparantie en betere bescherming belegger
Uit de aanbevelingen komen een aantal onderwerpen naar voren, zoals de transparantie van de sector. Zowel op gebied van informatieverstrekking, de waarborgen voor een lening, als toezicht op naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering terrorisme.

Verder wordt er opgeroepen tot betere bescherming van particuliere beleggers. Onder meer door het instellen van een bedenktijd van enkele weken. Ook wordt beargumenteerd dat het in het belang is van investeerders dat ze meer informatie krijgen over het kredietplatform. Zoals het acceptatiebeleid, het rendement van de leningportefeuille en de aangeboden incassoservices.

Exit-strategie
Ook wordt er gesproken over regels die nodig zijn wanneer een bedrijf stopt. Het hebben van een exitplan dwingt het bestuur van het crowdfundingplatform om na te denken over een exitstrategie voor een ordentelijke marktuitreding.

Verslaglegging
Ook wordt er opgeroepen voor meer uniformiteit in de financiële verslaglegging. Op dit moment is er geen standaardisatie of normering ten aanzien van de risicoclassificaties op basis waarvan crowdfundingplatformen de rente vaststellen.

Verdienmodel op de schop
Een groot deel van de respondenten vind dat het verdienmodel van crowdfundingplatformen op schop moet.  Platformen zijn beurs, broker en investeringsbank ineen. Het geld wordt nu verdiend aan het begin van het financieringstraject. Ipv een hoge “upfront fee” zou het moeten ontwikkelen naar een doorlopende “servicing fee” zodat het crowdfundingplatform continu inkomsten heeft.

Aansluiten op Europese wetgeving
Ook wordt aangegeven dat er aansluiting gezocht moet worden bij (nieuwe) Europese crowdfunding wetgeving en zoveel mogelijk aanvullende Nederlandse regelgeving te beperken, omdat dit harmonisering op Europees niveau bemoeilijkt. Opvallend in de consultatie was verder dat de NVB erg positief was over crowdfunding platformen.

Community Finance
Daarnaast zijn er een aantal respondenten die aangeven dat het belangrijk is om in wetgeving rekening te houden met de verschillende soorten financieringsdoelen en financiers. Ondernemers of particulieren die onderling krediet verstrekken, of investeerders die bij willen dragen aan maatschappelijke of sociale projecten hebben een ander risicoprofiel en daaraan gekoppelde investeerders bescherming nodig.

"Ontwikkeling crowdfunding gaat niet snel genoeg"

Afgelopen week een aantal interviews afgegeven. Op NU.nl is een artikel verschenen waarin ik een aantal randvoorwaarden heb aangegeven die nodig zijn voor de verdere ontwikkeling van de sector, zoals een duidelijk wetgevend kader, kennis, een verhoogd kennisniveau rond alternatieve financiering bij financieel adviseurs en meer transparantie.

Daarnaast heb ik voor beleggersplatform IEX/Participaties.nl een aantal toonaangevende actuele crowdfunding projecten op een rij gezet.

Van Bolt Mobility en Vanmoof die beiden miljoenen aan groeifinanciering ophaalden, tot Stichting Mooi Binnenveld waar burgers samen een stuk natuurgebied aankopen.

"Innovatie in kredietverstrekking leidt tot nieuwe aandachtspunten voor financiële sector en toezicht"

In een notitie over innovatie in kredietverstrekking, waar ik zelf nog in ronde tafel bijeenkomsten aan heb bij mogen dragen, geeft DNB een aantal nieuwe aandachtspunten aan voor financiële sector en toezicht:

De omvang van de markt voor geautomatiseerde kredietverstrekking voor bedrijfsleningen is op dit moment nog zeer beperkt, maar groeit snel. Een verdere groei leidt tot nieuwe aandachtspunten voor de financiële sector en het toezicht. DNB ziet drie uitgangspunten voor een veilige groei van innovatie in de bedrijfsleningenmarkt:

1) Voldoende inzicht in kredietrisico’s
2) Rekening houden met onzekere voorspelkracht van geavanceerde kredietrisicomodellen
3) Een effectieve bescherming van kleinzakelijke kredietnemers.

De eerste twee punten gaan over transparantie in beoordelingen en (AI/machine & deap learning) rekenmodellen. Het laatste punt gaat vooral over de bescherming van kleine kredietnemers, die geen ervaring hebben met financieel-zakelijke processen. NVB is voor banken hier al een gedragscode voor aan het opstellen, maar de vraag is of deze ver genoeg gaat om de klein-zakelijke ondernemers werkelijk te beschermen.

DNB waarschuwt banken voor krediet verstrekken via Alternatieve Financiers
Opvallend is de oproep van DNB aan banken om terughoudend te zijn in het verstrekken van krediet via online platformen. DNB verwacht dat banken op termijn leningen zullen financieren die verstrekt zijn via onlineplatforms, bijvoorbeeld via securitisatie, waarbij het risico van de ene naar de andere partij verplaatst wordt.  Dit gebeurd namelijk nu al veel in de UK en VS, waar deze markten al een stuk verder ontwikkeld zijn.

'Banken dragen het volledige kredietrisico', schrijft DNB. 'Onlineplatforms hebben vaak geen ervaring met herstructurering en afwikkeling van slechte kredieten. Ook verstrekken onlineplatforms doorgaans geen informatie over hun kredietrisicomodellen.'

Een uitgebreider document is hier te downloaden (PDF).

Klaas Knot: Kleine bedrijven hebben nog steeds beperkt toegang tot financiering

Tijdens een speech tijdens een Europees investeringscongres gaf Klaas Knot echter ook aan dat er andere vormen van krediet nodig zijn. Zijn uitspraken zijn in de media in Nederland niet uitgebreid opgepikt, maar hij gaf aan dat de bedrijfsinvesteringen in de eurozone wel zijn hersteld maar dat een verdere versnelling uit blijft, omdat banken wel gul geld lenen aan grotere bedrijven, maar veel strenger blijven voor kleinere bedrijven.

"Grote bedrijven in Nederland krijgen voldoende financiering om te kunnen investeren, maar zijn niet per se productiever dan de kleine", gaf Knot aan.

Zijn speech is hier te downloaden (PDF)

Lancering Health Impact Bond voor re-integratie werknemers met kanker

Via een Health Impact Bond is een initiatief gestart om de re-integratie van werknemers met kanker los te trekken.  ABN Amro stopt samen met sociaal investeerder Start Foundation geld in het project en lopen het risico.

Het bijzondere aan dit initiatief is dat in de meeste Impact Bonds de opdrachtgever een overheidsorganisatie is. In dit geval is het de verzekeraar a.s.r/De Amersfoortse.

De Amersfoortse betaalt de investeerders pas terug indien doelen als minder verzuim en succesvolle re-integratie zijn behaald. De verzekeraar betaalt dit uit de besparingen die het zelf heeft gerealiseerd. Het bedrijf heeft dan immers veel minder ziekengeld hoeven uitkeren. Arbodienst ArboNed en re-integratiebureau Re-turn voeren het uit. TNO en Tilburg University doen wetenschappelijk onderzoek naar de nieuwe aanpak. Zij valideren en meten de impact van de uitkomsten.

Hoe werkt een Health Impact Bond? Zie onderstaande video voor een korte uitleg

Kleinzakelijk geschillenloket moet inzetten op mediation (Gedragscode NVB)

Het geschillenloket voor mkb'ers dat de Nederlandse Vereniging voor Banken (NVB) in januari wil lanceren, als onderdeel van de nieuwe gedragcode klein-zakelijke financiering, moet zich in eerste instantie richten op mediation tussen partijen en geen juridisch loket worden. Dat zegt Frank Jan de Graaf, lector Corporate Governance en Leadership van de Hoge School van Amsterdam (HvA) naar aanleiding van onderzoek van zijn instelling.

Onderzoek HvA en Stichting Mores naar klachtendossiers
De HvA heeft in samenwerking met de Stichting Mores onderzoek gedaan naar tientallen klachtendossiers. Dit meldpunt is na de financiële crisis in 2007 opgericht om zicht te krijgen op klachten van mkb’ers over banken.

'Frustratie bij ondernemers'
Uit het onderzoek komt naar voren dat veel problemen wellicht voorkomen hadden kunnen worden als in een eerder stadium beter was gecommuniceerd. 'Er zit veel verdriet en frustratie bij ondernemers over hoe zij door hun bank zijn behandeld. Zij voelen zich niet serieus genomen.'

De Graaf: 'Nu zie je heel vaak, ook bij het consumentenloket Kifid, dat conflicten snel puur juridisch worden bekeken. Dat is een gevaar, omdat daar het probleem niet mee wordt opgelost. Op het moment dat advocaten brieven naar elkaar gaan schrijven, is de klantrelatie weg. Het nieuwe loket moet juist inzetten op mediation om de klantrelatie te behouden en samen tot een oplossing te komen.'

"Community Land Trusts" - Een model voor burgerinitiatieven en lokale communities om eigen vastgoed in beheer te nemen

Een community land trust (CLT) is een organisatie die individuele eigendomsrechten combineert met collectieve landeigendom.  In Amerika zijn al een groot aantal van dit soort CLTs actief en ook in andere landen wordt hiermee geëxperimenteerd. Doel van dit soort initiatieven is het aankopen van land (en vastgoed) om betaalbare woningen (of andere assets) te ontwikkelen en zelfstandig te beheren.

In Nederland is een van de oudste organisatie die hier al lang mee bezig is "De Samenwerking". Maar ook de Jan Evertsen Buurt Coöperatie (winkelvastgoed aangekocht door bewoners) is hier zich voor aan het inzetten.

Een van de modellen die ingezet kunnen worden door burgerinitiatieven die een stap verder willen gaan en daadwerkelijk ook investeringen op willen halen in eigen beheer en projecten te ontwikkelen en exploiteren.

€13.850.000 crowdfunding project mogelijk in Nederland?

Het crowdfunding platform ZIB Crowdfunding plaatst niet veel crowdfunding projecten, maar las ze dit wel doet dan zijn het ook gelijk erg grote projecten. 2 jaar geleden werd ruim €10 miljoen opgehaald voor de renovatie van het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis in Vlissingen. Op dit moment is een nieuwe campagne gestart om €13.850.000 op te halen voor vakantiewoningen.

Zulke bedragen zijn in Nederland (maar ook in de rest van Europa) nog redelijk uniek. Waarbij het bij het ziekenhuis nog ging om een maatschappelijk initiatief met sterke lokale betrokkenheid omdat anders het ziekenhuis zou moeten sluiten, lijkt het in dit geval puur om een investeringsproject te gaan (4% rente + 1% bij aflossing voor een 15-jarige lening).

Ik ben dan ook benieuwd of hier voldoende interesse voor zal zijn nu erg geen maatschappelijk of sociale noodzaak is om hierin te investeren.

Crowdfunding campagne om maandelijks salaris te betalen van lobbyist

Crowdfunding is ideaal voor concrete projecten. Voor structurele financiering is dit vaak lastiger. De laatste tijd zijn er echter ook nieuwe initiatieven die hier een oplossing voor proberen te bieden. Ik heb hier al vaker geschreven over Patreon, maar vorige week heb ik ook het initiatief Drip van Kickstarter besproken.

Deze week kwam ik een Nederlandse campagne tegen van WISE die dit model ook praktisch inzet. Zij hebben €3.500 per maand nodig om een full-time lobbyist in te zetten voor een campagne die waarschijnlijk 2 jaar gaat duren. Met een groep personen die allemaal een klein bedrag per maand inleggen, lijkt het te gaan lukken.

Community Finance: Van burgerinitiatief naar Buurt BV

Afgelopen week heb ik in Venlo een lezing mogen geven over de kansen van Community Finance, de volgende fase van burgerparticipatie

Betrokken burger + crowdfunding + eigenaarschap = Buurt BV

Het gaat hierbij om het verder ontwikkelen van burgerinitiatieven naar Social Enterprises gefinancierd en beheerd door lokale gemeenschappen.

Op verzoek heb ik mijn presentatie online gezet, zodat ook anderen mijn slides kunnen bekijken. Neem gerust contact op als hier nog vragen over zijn.

Contact

Inspiratie opgedaan en ondersteuning nodig bij eigen Community Finance, Crowdfunding of FinTech ontwikkelingen of op zoek naar een spreker?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).