CBS Financieringsmonitor: 17% minder aanvragen mkb & snelle groei non-bancaire aanvragen | 36% kleine ondernemers heeft inkomen onder bijstandsniveau
Vanaf vandaag gaat weer een groot deel van Nederland open en kunnen mkb ondernemers in de o.a. de horeca, theater en evenementen sector weer gaan ondernemen. De schade bij deze sectoren is echter erg groot door het interen op het eigen vermogen en het opbouwen van (belasting) schulden. Deze ondernemers zullen weer op zoek gaan naar financiering.
Afgelopen jaar kwamen zij lastiger aan financiering, blijkt uit de CBS Financieringsmonitor 2021. Daarnaast hebben ook gezonde bedrijven minder financiering aangevraagd, waarschijnlijk vanwege de onzekerheid om te gaan investeren. Dit blijkt uit de CBS Financieringsmonitor 2021 die afgelopen maand uitkwam en waaruit duidelijk wordt dat het mkb vorig jaar minder financiering heeft aangevraagd (-17%).
Opvallende conclusie uit het onderzoek is tevens dat van de succesvolle aanvragen, dit in 34% van de gevallen dit exclusief bij non-bancaire financiers gedaan is. 55% deed dit exclusief bij banken (de rest was een mix bancair/non-bancair). In deze nieuwsbrief een uitgebreide analyse van de laatste editie van de financieringsmonitor.
We wachten helaas nog op de nieuwe plannen van de ministers van EZK en Financiën. Voor het brede mkb vooral de getroffen sectoren is het belangrijk dat ze naast de traditionele oplossingen rond (bancaire) leningen en garanties nu ook gaan kijken naar manieren om de solvabiliteit van deze bedrijven te gaan versterken, bijvoorbeeld via het (fiscaal) stimuleren van achtergestelde leningen.
Het is nu noodzakelijk dat de overheid actie gaat nemen. Er liggen bijvoorbeeld al geruime tijd concrete plannen en onderzoeken op tafel om fiscaal vriendelijk investeren in het mkb mogelijk te maken en het oprichten van een fonds voor het verstrekken van achtergestelde leningen.
Bij voorkeur zou hier een structurele oplossing voor gevonden moeten worden door oprichting van een centrale organisatie om de non-bancaire financieringsmarkt actief te ondersteunen met kapitaal, coaching en garantieregelingen, zoals de British Business Bank de afgelopen jaren in het VK heeft gerealiseerd.
Ik hoop dat zij daarbij ook nog mijn input meenemen voor een inclusief ecosysteem voor mkb financiering wat ik in een opinie artikel en in een gesprek met de Tweede Kamer heb mogen toelichten.
Artikelen deze week:
- CBS Financieringsmonitor 2021: Mkb is minder succesvol in aantrekken van financiering dan voor corona
- Kleine ondernemers hebben weinig baat bij economische voorspoed
- NVP/Techleap: The untapped potential of Dutch venture capital
- Standaard geheimhoudingsovereenkomsten voor investeringen
- Consultatie Europese toezichthouder EBA over rekenmodel voor kredietscores door crowdfunding platformen
Veel leesplezier weer deze week. Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.
Ronald
PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.
CBS Financieringsmonitor 2021: Mkb is minder succesvol in aantrekken van financiering - sterke groei non-bancair zet door
Jaarlijks brengt het CBS de Financieringsmonitor uit, een onderzoek naar de zoektocht naar externe financiering door het mkb. Dit jaar was een bijzonder jaar, omdat de onderzochte periode volledig binnen de corona-pandemie viel en er in kaart werd gebracht wat de impact van corona op de zoektocht en succes van het aantrekken van externe financiering. De coronasteunmaatregelen van de overheid zijn hierbij niet meegenomen als externe financiering.
Business economy
Belangrijk om te weten is dat de cijfers alleen betrekking hebben op de "business economy". Dit zijn bedrijven van 2-250 werkzame personen (dus géén zzp-ers), maar ook geen organisaties uit de overheidssector, de agrarische sector, de financiële dienstverlening, onderwijs, zorg, cultuur, sport en recreatie, belangen- en hobby-verenigingen en overige persoonlijke dienstverlening.
Zeker de cultuursector en sport en recreatie bedrijven zijn extra hard getroffen in de afgelopen 2 jaar, maar deze cijfers zijn dus nog niet meegenomen in dit onderzoek.
Uiteindelijk bleven ruim 295 duizend bedrijven over binnen deze doelgroep.
4.000 minder financieringen (-17%) verstrekt
Van de onderzoekspopulatie gaf 19% aan een financieringsbehoefte te hebben. Opvallend is dat dit lager is dan vorig jaar toen nog 22% van de bedrijven op zoek was naar externe financiering. Van die bedrijven met een financieringsbehoefte verkent 86% ook echt de mogelijkheden om financiering aan te trekken en doet 52% een aanvraag. Van de aanvragen wordt 77% uiteindelijk toegekend. Exacte details worden op de website van het CBS getoond.
Uiteindelijk blijkt uit de Financieringsmonitor dat 19.800 bedrijven daadwerkelijk financiering hebben ontvangen, 4.000 minder dan in de vergelijkbare periode een jaar eerder (23.800). Dit is een daling van 17%.
Overbrugging coronaperiode belangrijkste financieringsdoel
Bijna een kwart (23%) van de succesvolle financieringsaanvragen in juli 2020 tot juli 2021 was gericht op het overbruggen van een moeilijke periode door corona. Bij 16% van de mkb-bedrijven was uitbreiden van het bedrijf het doel. Voordat corona zijn intrede deed was het belangrijkste financieringsdoel nog werkkapitaal en voorraden.
Toegang tot financiering als obstakel voor 1/5 van de bedrijven
Voor bijna een vijfde van de mkb ondernemers is de toegang tot financiering een belemmering. Dit aandeel is licht gestegen ten op zichtte van de vorige meting, toen was dit nog 16 procent. Hoe kleiner het bedrijf, hoe vaker toegang tot financiering een belemmering vormt. Van het microbedrijf beschouwt 20 procent de toegang tot financiering als (zeer) belemmerend. Bij het midden- en grootbedrijf is dit respectievelijk 9 en 4 procent.
Ook is de toegang tot financiering vaker een belemmering voor bedrijven in de bedrijfstakken handel, vervoer en horeca (22 procent) en landbouw (20 procent). Het zijn verder vooral sociale ondernemingen, innovatieve bedrijven en startups die problemen ondervinden met het aantrekken van financiering. Het gaat hier stuk voor stuk om bedrijven die minder zekerheid over hun toekomst kunnen bieden: ze hebben te maken met onzekere baten of onzekere uitkomsten of hebben een beperkte staat van dienst.
34% aanvragen exclusief bij non-bancaire financiers
Van de mkb-bedrijven in de business economy die uiteindelijk wel een aanvraag doen, zet 55% deze alleen bij bancaire financiers uit en 34% doet dit uitsluitend bij non-bancaire financiers, zoals crowdfunding, informele financiers, participatiemaatschappijen en business angels.
De rest van de aanvragen wordt gedaan bij een mix van bancaire en non-bancaire financiers. Dit blijkt uit de specificatie van de Financieringsmonitor.
Hoger succespercentage bij aanvragen non-bancaire financiering
Aanvragen die gedaan worden bij niet-bancaire financiers (87%) worden vaker toegewezen dan aanvragen bij bancaire financiers (64%), schrijft het CBS in de Financieringsmonitor.
Dat betekent niet automatisch dat bancaire financiers strenger zijn. De bedrijven die bij hen financiering aanvragen zijn mogelijk heel anders dan de bedrijven die niet-bancaire financiering aanvragen.
De solvabiliteit en de liquiditeit van bedrijven met een (deels) succesvolle verschilt niet significant van die van bedrijven waarvan de aanvraag niet succesvol was.
35% bedrijven met financieringsbehoefte haalt succesvol financiering op
Van alle bedrijven met een behoefte aan financiering, weet 35% ook daadwerkelijk de gezochte financiering aan te trekken. In 2020 wist nog 41% succesvol financiering aan te trekken. Eerder had ik zelf al een berekening gemaakt dat dit in 2019 nog 45% was. Of dit hoog of laag is, daar verschillen de meningen over. Niet elke bedrijf met behoefte aan financiering is nog levensvatbaar.
Wel is een duidelijke trend zichtbaar over de laatste 2 jaar dat dit percentage afneemt.
Bronnen:
Kleine ondernemers hebben weinig baat bij economische voorspoed
Sinds een jaar onderzoeken Qredits, ONL voor ondernemers en het Kenniscentrum Digital Business & Media van de Hogeschool Utrecht de economische en persoonlijke situatie van het kleinbedrijf.
Uit het vierde onderzoek van de Kleinbedrijf Index (KB-Index), waaraan meer dan 1.000 ondernemers deelnamen (waarvan 96% minder dan 10 personeelsleden heeft en 67% zelfstandig ondernemer is), blijkt een somber beeld naar boven te komen. Het veelal (te) lage ondernemersloon en de negatieve buffers laten een zorgelijke situatie voor de kleine ondernemer zien.
36% ondernemers heeft inkomen onder bijstandsniveau
Een groot deel van de ondernemers gebruikt (pensioen- en investering)reserves en privé spaartegoeden om in de groene cijfers te blijven. Ook het inkomen blijft ver achter. Hans Biesheuvel, voorzitter ONL legt uit:
“Dit geld hebben ze gebruikt om hun schuldenpositie te verkleinen. Maar wat ik misschien nog wel schokkender vind is de geringe stijging van het ondernemersloon. Nog steeds krijgt 36% van de ondernemers een beloning ónder bijstandsniveau. De combinatie van het aflossen van schulden vanuit privé en het uitkeren van een (te) laag salaris heeft invloed op de solvabiliteit.”
Solvabiliteit daalt - 28% negatief eigen vermogen
In het rapport is terug te zien dat deze weerstandsindex (solvabiliteit) opnieuw verder daalt. Per eind september 2021 heeft 28% van de ondernemers een negatief eigen vermogen en dus geen buffer om tegenvallers op te vangen. Ondersteuning om deze coronacrisis financieel te kunnen overbruggen is dan ook nodig. Elwin Groenevelt, algemeen directeur bij Qredits beaamt dat:
“We zien de afgelopen weken opnieuw een stijgende vraag naar ons corona-overbruggingskrediet. Daarbij blijven we ook alert op de levensvatbaarheid van een bedrijf. Soms aangeven dat het niet verstandig is om nóg meer te investeren en te lenen is voor ons ook onderdeel van sociaal kredietverstrekkerschap.”
Bronnen:
NVP/Techleap: The untapped potential of Dutch venture capital
Techleap en NVP hebben samen een onderzoek uitgevoerd naar de hoeveelheid kapitaal van institutionele financiers (zoals pensioenfondsen) dat geïnvesteerd is in Nederlandse Venture Capital fondsen (conclusie: heel weinig).
Belangrijkste conclusies uit het onderzoek:
- Nederlandse pensioenfondsen, de grootste in de EU wat betreft Assets Under Management (AUM), investeren nauwelijks in Nederlands durf- en groeikapitaal.
- De afwezigheid van Nederlandse (en Europese) institutionele beleggers heeft nadelige gevolgen voor groei-investeringen en Europese technologische autonomie.
De voordelen voor de thuismarkt van kapitaalondersteuning door lokale investeerders
Investeringen in Nederlandse startups en scaleups nemen toe en bereiken zelfs recordniveaus, maar deze stijging komt voornamelijk van buitenlandse investeerders.
Nederlandse startups en scaleups hebben ongeveer €2.3 miljard aan durfkapitaal ontvangen in het eerste halfjaar van 2021, vooral van Amerikaanse en Chinese investeerders. Slechts 24% was afkomstig van Nederlandse investeerders.
Wanneer pensioenfondsen het equivalent van 20% van hun private equity investeringen zouden besteden aan durf- en groeikapitaal, dan zou er €4 miljard beschikbaar komen per jaar.
Dit zou een enorm positieve impact hebben op de industrie, grotere vervolg financieringsrondes mogelijk maken en daarmee de aandeelhoudersbasis van veelbelovende ondernemingen in Europa houden.
Onderzoek Ministerie EZK / AF Advisors investeringen door institutionele beleggers
Het ministerie van EZK heeft in 2020 al opdracht gegeven om gesprekken te voeren met institutionele beleggers om zo in kaart te brengen wat anno 2020 kansen en belemmeringen zijn van het beleggen in mkb financiering.
Dit is onderzocht door AF Advisors die uiteindelijk het rapport "Financiering van het Nederlandse mkb: De rol van institutionele beleggers" hebben opgeleverd.
Invest-NL en Stichting MKB Financiering ontwikkelen Guidebook SME Financing
Om de mkb financieringsmarkt verder te ontwikkelen, hebben Invest-NL en SMF het Guidebook SME Financing ontwikkeld, een hulpmiddel voor non-bancaire financiers voor het aantrekken van kapitaal bij institutionele beleggers.
Bronnen:
- Techleap: The untapped potential of Dutch Venture Capital
- NVP: Pensioenspaarders lopen impact op groei en innovatie in thuismarkt mis
- Volledige rapport "The untapped potential of Dutch Venture Capital"
- Onderzoek AF Advisors "Financiering van het Nederlandse mkb: De rol van institutionele beleggers"
- Invest-NL & SMF: "Guidebook SME Financing"
Standaard geheimhoudingsovereenkomsten voor investeringen
Bij transacties worden veelal geheimhoudingsovereenkomsten of Non-disclosure Agreements (NDAs) getekend. Deze documenten zijn complex, kostebaar en tijdrovend om op te stellen.
De Nederlandse vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) heeft in samnewerking met de juristen van Houthoff en Loyens & Loeff een aantal standaard-NDAs ontworpen:
- Biedingsproces, eenzijdige disclosure
- Biedingsproces, wederkerige disclosure
- Eén-op-één process, eenzijdige disclosure
- Eén-op-één process, wederkerige disclosure
De NDAs zijn ook Engelstalig beschikbaar. Deze kunnen gedownload worden vanaf de website van de NVP.
Consultatie Europese toezichthouder EBA over rekenmodel voor kredietscores door crowdfunding platformen
De European Banking Authority (EBA) heeft op dit moment een open consultatie over het transparant informeren van risico's richting investeerders. Denk hierbij aan het berekenen van de kredietscores en andere manieren om een risico inschatting te maken door particuliere investeerders. De standaarden die EBA gaat vaststellen zullen straks door alle Europese crowdfunding platformen gebruikt moeten worden.
Omdat in de praktijk veel particuliere investeerders hun investering grotendeels af laten hangen van het risicoprofiel wat door het crowdfunding platform wordt gecommuniceerd, is dit een belangrijke randvoorwaarde. Als de regels echter te beperkend worden vastgesteld kan het tot onwerkbare situaties leiden.
Details:
Investors using crowdfunding platforms may frequently be exposed to the risk of having less information compared to project owners, and/or an incomplete understanding of the viability of a crowdfunding project or of the due diligence conducted by the crowdfunding service providers.
Therefore, it is important that adequate information is disclosed to investors on how credit scores are calculated and loans are priced. Moreover, investors need to be sure that crowdfunding service providers are subject to a minimum set of common standards in terms of credit risk assessment, governance, and risk management structures.
Against this backdrop, these draft RTS propose to require crowdfunding service providers to disclose the elements to be included in the information to investors with respect to the description of the method to calculate credit scores assigned to crowdfunding projects. The draft RTS also specify which are the elements of the pricing strategy that need to be provided to investors, and how to ensure that such pricing is indeed fair and appropriate. The draft RTS also require crowdfunding service providers to consider adequate amount of information when conducting the creditworthiness assessment of project owners and crowdfunding projects.
Finally, the draft RTS propose what policies and procedures crowdfunding service providers are required to have in place to ensure that investors are adequately informed, and that credit risk assessment and loan valuation are conducted in a sound and consistent manner.
De consultatie staat nog open tot 8 maart 2022.
Bronnen:
- Consultatie persbericht: EBA consults on draft technical standards setting requirements for crowdfunding service providers
- Consultatie document: Consultation Paper on draft RTS on credit scoring and loan pricing disclosure, credit risk assessment and risk management requirements for Crowdfunding Service Providers
Contact
Meer weten over community finance, community ownership en nieuwe businessmodellen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?
Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).
Comments ()