AltFin in EU €2 miljard (101% groei) | Banken lenen structureel minder aan MKB

Alternatieve Financiering groeide in 2016 in Europa (excl UK) met 101% naar €2,06 miljard volgens onderzoek Cambridge universiteit. Frankrijk en Duitsland groeien hard.

Deze week ben ik in de cijfers van de DNB en ECB gedoken over MKB financiering door banken. Het blijkt dat banken elk kwartaal minder uitlenen aan het MKB. In de laatste 4 jaar zijn de uitstaande leningen gedaald met 15,8% (21,2% onder de €250k) en hebben banken een kwart van hun zakelijke klanten verloren. Dit geeft nieuwe aanbieders nu veel kansen.

Verder in het nieuws:

• Gedragscode Kleinzakelijke financiering NVB wordt lauw ontvangen
  
• 15% groei in crowdfunding voor zonne-energie projecten
  
• Lendix haalt €200 miljoen institutioneel geld op voor MKB financiering
  
• "Telegram Raises Target for Biggest ICO Ever to $2 Billion"
  

Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Alternatieve Financiering groeide 101% naar €2 miljard

Het heeft wat langer geduurd dan gepland, maar een overzicht van de ontwikkeling van de markt van (online) alternatieve financiering over 2016 is door het Cambridge Centre for Alternative Finance weer in kaart gebracht.

VK grootste markt - Frankrijk, Duitsland en Nederland volgen
Ook uit dit onderzoek blijkt weer dat de alternatieve financieringsmarkt in het VK nog steeds het grootste is (€3,5 miljard), maar opvallend is dat deze markt minder hard is gegroeid dan de overige Europese landen. In 2015 werd nog 81% van alle financiering in het VK opgehaald, in 2016 was die nog "maar" 73%.

De grootste markten waren verder:

• Frankrijk: €444 miljoen
• Duitsland: €322 miljoen
  
• Nederland: €194 miljoen
• Finland: €142 miljoen
• Spanje: €131 miljoen
• Italië: €127 miljoen
• Georgië: €102 miljoen -> Extreem snel gegroeid in 2016

Financiering via institutionele aanbieders groeit
Er is een sterke trend zichtbaar van institutionele partijen die (co-) financiering. 45% van de consumentenleningen en 29% van de bedrijfsleningen worden als via dit soort partijen gefinancierd.

14.000 bedrijven gefinancierd
Met een financiering van 1,14 miljard werden 14,000 bedrijven in Europa gefinancierd, waarbij 67% via leningen werden gefinancierd (waarin Nederland koploper is in Europa) en 27% via aandelen crowdfunding werd opgehaald.

Het volledige rapport kan hier gedownload worden.

Banken lenen structureel minder aan het MKB (klein en groot)!

Naar aanleiding van een publicatie van de ECB over de ontwikkelingen in de Europese bankensector, ben ik eens in de data gedoken om uit te zoeken hoe het nu werkelijk zit met het leengedrag van banken aan het MKB.

Conclusie: Aantal klanten en uitstaande leningen in alle segmenten neemt structureel af -> Alternatieve Financiers moeten nu hun kans pakken.

De ECB gebruikt cijfers van de DNB. De data die ik hiervoor gebruikt heb is openbaar te downloaden voor eigen analyses.

Afname niet allen bijna kleine leningen (<250k)
Vaak wordt aangegeven dat banken vooral geen leningen willen verstrekken aan bedrijven die <250k aan krediet nodig hebben. Deze groep is inderdaad met 21,2% gedaald in de afgelopen 4 jaar. De leningen tussen 250k-1m (-18,8%) en >1m (-13,7%) zijn echter ook sterk afgenomen.

Bijna kwart minder MKB klanten bij banken
Uit de cijfers blijkt ook dat het aantal MKB klanten de afgelopen 4 jaar sterk is afgenomen met in totaal 23,6%, terwijl het aantal MKB bedrijven alleen maar groeit (5% in 2016).

Zijn dit dan vooral de "slechte" klanten die de bank kwijt is? Zeker niet. De "non-performing loans" zijn weliswaar iets gedaald, maar zijn procentueel redelijk gelijk gebleven blijkt uit mijn analyse. De laatste 2 kwartalen stijgen netto het aantal non-performing loans echter weer, terwijl het aantal klanten verder blijft dalen!

Banken gaan voorwaarden versoepelen
In de ECB lending survey (PDF) die aanvullend is gehouden staan ook mooie inzichten over aantal afwijzingen van nieuwe aanvragen bij banken (sterk gestegen in Q4 2017), maar ook dat banken in Nederland blijkbaar proberen om een deel van de markt terug te winnen.

De voorwaarden voor leningen (zie 2e plaatje hieronder) zijn namelijk sterk vereenvoudigd door vooral de marges te verkleinen. Ondanks deze wijzigingen zien we dit nog niet terug in het aantal klanten en uitstaande leningen (tm Q3 2017).

Kansen voor nieuwe financiers
Bovenstaande geeft ruimte voor nieuwe financiers. Het MKB heeft op dit moment €23 miljard minder geleend dan in 2013. En deel van deze bedrijven hebben investeringen wellicht uitgesteld en willen nu weer verder groeien.

Uit andere onderzoeken (o.a. Staat van het MKB 2017) blijkt verder dat het MKB aangeeft de komende jaren actief op zoek te gaan naar alternatieve financiering (55% van micro-bedrijf overweegt dit).

Gedragscode Kleinzakelijke financiering NVB wordt lauw ontvangen

Afgelopen jaar hebben de NVB en de banken actief gewerkt aan het formuleren van de Gedragscode Kleinzakelijke Financiering waarmee kleine ondernemers beter beschermd worden tegen banken.

Goede handreiking, maar nog niet voldoende
Michiel van Straaten (MKB Nederland) vind de gedragscode een "goede handreiking", maar geeft ook aan: "alles staat of valt natuurlijk met naleving in de praktijk."

Tweede Kamerlid Erik Ronnes (CDA) gaat nog een stap verder en geeft aan dat de Gedragscode alleen niet gaat helpen. Het gaat er om hoe banken er mee om gaan.

Kritiek op gedragscode. Gaat niet ver genoeg en helpt ondernemer niet

Sommige personen gaan een stap verder en geven aan dat de gedragscode half werk is. Lex van Teeffelen is in de code gedoken en onderschrijft dat er goede stappen zijn gemaakt op het gebied van feedback bij een afwijzing en de mogelijkheden van gestapeld financieren die door de banken benoemd gaan worden. Er worden echter vooral kleine aanpassingen gemaakt die niet ten goede komen van de ondernemers, maar vooral voor de banken. Zijn conclusie:

"De gedragscode is half werk, waarbij het belang van de bank nog steeds prevaleert. De banken kunnen eenvoudig onder de doorverwijzing uit en bepalen zelf met wie wordt gestapeld. Ik hoop van harte dat de individuele banken verder gaan dan dit half bakken werk. De gedragscode is volgens de NVB een minimumvariant."

Pas in 2021 evalueren
Pas over 3 jaar wil de NVB de gedragscode gaan evalueren. Omdat de code pas per 1 juli 2018 in gaat, is dit pas in 2021. Gezien het feit dat de gedragscode is gekomen als alternatief voor een wettelijk kader (waar het Ministerie van Financiën eerst mee wilde komen) is het maar de vraag of het ministerie zo lang wil wachten om te zien of banken deze wijzigingen doorvoeren.

Zelf ben ik ook niet erg onder de indruk van de huidige versie van de gedragscode. In eerdere fases heb ik gemerkt dat via consultaties en informeel overleg er geluisterd werd naar feedback, maar dat deze niet in de gedragscode terecht zijn gekomen. Het feit dat banken verder mogen gaan dan de gedragscode is interessant, maar daar hebben ze geen gedragscode voor nodig, dat kunnen ze ook zelf doen.

15% groei in crowdfunding voor zonne-energie projecten

In 2017 is 15,5 miljoen euro ingelegd door Nederlandse huishoudens in collectieve zon, zo blijkt uit onderzoek van ZonnepanelenDelen. Dit zijn zonne-energieprojecten mogelijk gemaakt door directe participatie van huishoudens.

Algemene trends die de onderzoekers identificeren:

• Groeiende behoefte eigen groene stroom bij burgers - Burgers willen "eigen" groene stroom, maar niet altijd een eigen dak. Collectieve projecten zijn daarom populair.
  
• Vergroten draagvlak -  Burgerparticipatie wordt vaker opgenomen als voorwaarde in tenders van de lokale overheid voor zonneparken.
  
• Gestapeld financieren - Binnen grote collectieve energie projecten wordt crowdfunding steeds vaak voor een deel ingezet
• Postcoderoos projecten voor zonne-energie slaan aan -  - De impact van capaciteit is beperkt. Wel zijn er veel meer burgers op deze wijze direct betrokken bij de productie van duurzame energie.
  

Lendix haalt €200 miljoen institutioneel geld op voor MKB financiering

Het Frans Lendix (ook actief in Italië en Spanje) heeft een fonds beschikbaar om samen met crowd investeerders te investeren in MKB bedrijven. Vanuit het eerste fonds (€90 miljoen) werden 250 MKB ondernemers gefinancierd en werd in totaal €143 miljoen opgehaald voor MKB bedrijven.

Het tweede fonds moet nu €200 miljoen gaan worden. Ook deze keer stelt het EIF een lening beschikbaar in dit nieuwe fonds (€18.5 miljoen in het vorige fonds). Pier Luigi Gilibert, Managing Director van het EIF:

“Our contribution to the fund reflects our strong commitment to French and European SMEs. Our objective is to support the development of companies while facilitating their access to new and attractive financing methods. Through its action, Lendix perfectly meets the EIF’s mission to finance and assist European SMEs in their development strategies”.

EIF heeft eerder ook leningen verstrekt aan Funding Circle (£100 miljoen) en in Nederland aan Qredits (€100 miljoen).

Het EIF is tot nu toe erg tevreden over de samenwerking en onderzoekt ook de samenwerking met andere Europese/Nederlandse alternatieve financiers.

"Telegram Raises Target for Biggest ICO Ever to $2 Billion"

Belangrijkste nieuws uit de ICO markt is de verhoging van de ambitie van Telegram om bij hun komende financieringsronde via hun ICO $2 miljard op te halen.

Vorige week werd nog een doelbedrag van $1,2 miljard genoemd. Met 200 miljoen gebruikers hebben ze zeker een grote community. De vraag is echter (met de sterke daling van de waarde van de crypto-currencies) of dit bedrag nog realistisch is.

Events

Er zijn regelmatig interessante events rond Alternatieve Financiering. In deze nieuwsbrief zal ik de meest interessante delen.

Laat het me weten (ronald@kleverlaan.com of reply) als ik nog een event aan de lijst kan toevoegen.

• 29&30 januari - Dag van de Crypto en Crypto Economy World Tour - 2 dagen alles over Blockchain, crypto-currenies en ICO in Amsterdam
  => 25% korting met coupon code “CHUB”
• 30&31 januari - Paris Fintech Forum - Een van belangrijkste Europese FinTech events
  
• 6-9 maart - FinovateEurope - Hotspot van startups in de Alternatieve Financiering / Fintech markt
  
• 30-31 mei - Fintech world Forum London
  
• 4-6 juni - Money 20/20 Europe - “The Future of Money”, dit jaar in Amsterdam
  
• 19-20 november - Lendit Europe London - Grootste Europese Alternative Lending congres
  

Contact

Inspiratie opgedaan en ondersteuning nodig bij eigen Community Finance, Crowdfunding of FinTech ontwikkelingen of op zoek naar een spreker?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).