£775m voor innovatie in mkb financiering | EU funding Toolkit voor sociale ondernemingen

Zou het mogelijk zijn om competitie en innovatie in de financieringsmarkt te stimuleren vanuit de overheid? In het VK lukt dit erg goed. Vanuit een tijdelijk fonds (opgezet naar aanleiding van de bail-out in 2008) wordt £775 miljoen direct verstrekt aan nieuwe partijen om de competitie aan te gaan, specifiek op de markt van mkb financiering.

In deze nieuwsbrief plaats ik een oproep aan de Nederlandse politiek om hier een voorbeeld aan te nemen. Dit levert direct een oplossing voor de structurele problemen die zijn ontstaan door de marktmacht van banken.

Deze week bespreek ik de volgende artikelen:

• Kamervragen over marktmacht grootbanken
• £775 miljoen om innovatie in mkb financiering te stimuleren
• EIF: "The real effects of EU loan guarantee schemes for SMEs"
• EU funding Toolkit voor sociale ondernemingen
• Crowdfunding investeerders spreiden meer
• SMF blog: "Crowdfunding: Wat moet je zelf doen?"

Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Kamervragen over marktmacht grootbanken

Naar aanleiding van het rapport van het CPB twee weken geleden over de marktmacht van grootbanken, schreef ik eerder al een uitgebreide analyse. Ook in het NRC verscheen een uitgebreid artikel van Marike Stellinga met als strekking dat alle deskundigen, hoogleraren en adviesorganen aangeven dat er iets moet gebeuren, maar dat er uiteindelijk niets veranderd.

Afgelopen week zijn er door Mustafa Amhaouch (CDA) en Martin Wörsdörfer (VVD) over het rapport nog wel aanvullende kamervragen gesteld.

Bancaire financiering aantrekkelijker maken of nieuwe aanbieders stimuleren?

In het verleden werd door kamerleden vooral aangedrongen op het versoepelen van het verstrekken van bancaire financiering. Ook nu gaan een aantal van deze vragen hierover:

"6) Onderschrijft u de stelling van het CPB dat de tarieven voor leningen aan het mkb in Nederland hoger liggen dan elders in de eurozone? Zo ja, wat is daarvan de reden? Welke mogelijkheden heeft u om bancaire financiering aantrekkelijk te maken voor het mkb en zo het Nederlandse mkb op een eerlijke wijze te kunnen laten concurreren met Europese bedrijven?"

Een nieuw punt wat naar voren is gekomen in het CPB rapport is het feit dat ondernemers al helemaal geen bancaire aanvraag meer blijken te doen. Ook hier worden vragen over gesteld:

9) Welke stappen heeft u tot nu toe ondernomen om ervoor te zorgen dat mkb’ers die behoefte hebben aan financiering, daadwerkelijk een aanvraag doen voor een banklening en niet vooraf al de handdoek in de ring gooien?

Tegenwoordig wordt de oplossing echter ook gezocht in het stimuleren en ondersteunen van nieuwe aanbieders. De oproep aan de staatssecretaris is dan ook duidelijk:

12) Welke stappen worden door de overheid gezet om alternatieve financiering een reëel en aantrekkelijk alternatief te maken voor bankfinanciering bij mkb’ers?

13) Acht u extra aanvullende stappen wenselijk om alternatieve financiers een welkome aanvulling te laten blijven op het bestaande financieringsinstrumentarium? Zo ja, welke stappen? Zo nee, waarom niet? Aan welke types van financiering denkt u hierbij?

Weinig concrete oplossingen

De politici komen zelf echter niet met (mogelijke) oplossingen en laten het initiatief bij de staatssecretaris, terwijl het CPB rapport en initiatieven uit omringende landen voldoende mogelijkheden geeft die verder gaan dan meer bekendheid geven aan de financieringsvormen en structurele aanpassingen door kan voeren die werkelijk een gelijk speelveld opleveren.

Denk bijvoorbeeld aan een kredietregister waar alle kredieten van bedrijven worden vastgelegd, aanpassingen aan het zekerhedenrecht (banken beperken door verzamelpandakte vervolg financieringsronden), maar er ook voor zorgen dat garantieregelingen voor ondernemers niet alleen beschikbaar zijn via banken, maar ook voor non-bancaire financiers. Ook het delen van "zwarte lijsten" van fraudeurs zou de kwaliteit van de financiering kunnen verbeteren.

Nieuwe aanbieders actief steunen

Maar er zijn ook andere, meer ambitieuze mogelijkheden om werkelijk de competitie in de markt actief te stimuleren, die verder gaan dan een gelijk speelveld creëren.

Lees ter inspiratie bijvoorbeeld het volgende artikel in deze nieuwsbrief waarin wordt uitgelegd hoe in het VK tijdens de bail-out al is geregeld dat er een groot, tijdelijk fonds ( £775 miljoen) moet komen om nieuwe innovatieve aanbieders voor het mkb actief te stimuleren. Dit zorgt voor extreme innovatie en snelle groei van nieuwe aanbieders die werkelijk een vuist kunnen maken tegen gevestigde partijen.

Het is nu tijd om werkelijk structureel door te pakken in Nederland! Er zijn veel voorbeelden hoe dit kan, maar dan moet er wel serieus werk van gemaakt worden door de politiek.

Om Marike Stellinga te quoten:

Het zou dus fijn zijn als Hoekstra wat van de stevige stoerheid die hij in Europa etaleert – om de Italianen de les te lezen of de Fransen een hak te zetten – richt op het op orde brengen van zijn eigen bancaire achtertuin

£775 miljoen om innovatie in mkb financiering te stimuleren

Een van de drijvende krachten op dit moment achter de sterke groei van Fintech en Alternatieve financiering voor het mkb in het VK is een fonds van £775 miljoen wat beschikbaar is onder de naam "Banking Competition Remedies Limited (BCR)". Dit fonds is buiten het VK weinig bekend, maar zorgt binnen het VK voor een versnelling van de groei en innovatie door het verstrekken van subsidies aan uitdagers.

Onderdeel van "bail-out"

Dit fonds is opgezet met geld van Royal Bank of Scotland en was onderdeel van afspraken met de Europese Commissie toen de Engelse overheid de banken met £45 miljard gered heeft.

Er moest een onafhankelijk fonds opgezet worden voor meer competitie in de markt voor financiering voor het mkb. Na een opstartperiode is het fonds nu bijna een jaar operationeel en zijn de eerste subsidies uitgedeeld.

£280 miljoen voor challenger-banks

In februari hebben Metro Bank, Starling Bank en ClearBank in totaal £280 miljoen ontvangen om de competitie aan te gaan met bestaande banken. Het belangrijkste doel van deze eerste call was:

To facilitate the development of more advanced business current account offerings and ancillary products for SMEs in the UK giving preference to beneficiaries with an established business current account offering.

In mei ontvingen Nationwide Building Society, Investec Bank en The Co-operative Bank in totaal £80 miljoen als nieuwe uitdagers. Het doel van deze call werd omschreven als:

"To facilitate the modernisation of existing business current account offerings or the development of new business current accounts or ancillary product propositions for SMEs in the UK."

In de derde ronde hebben 5 partijen nu allemaal £5 miljoen ontvangen in een speciale ronde gericht op het "commercialiseren van Fintech oplossingen". Twee van deze winnaars (Funding Options en Ebury) zijn via dochterondernemingen ook actief in Nederland en gaan ook in competitie met Nederlandse aanbieders.

Inspiratie voor Nederland - gebruik opbrengsten verkoop ABN Amro/Volksbank

In de Nederlandse markt zou innovatie nu zeker ook versneld kunnen worden. Er komen steeds meer nieuwe Fintech/Alternatieve financiers op de markt, maar die moeten nog een stuk groeien om werkelijk een groot marktaandeel te krijgen. Een tijdelijk (5 jaar?) actief stimuleringsbeleid vanuit de overheid zou hier erg aan bij kunnen dragen.

Op dit moment is de Nederlandse staat nog steeds grootaandeelhouder van ABN AMRO en 100% eigenaar van de Volksbank. Mijn suggestie zou zijn om bij de verkoop van deze aandelen een deel van de opbrengst te reserveren om direct de innovatie in de financieringsmarkt te stimuleren.

Niet via ministeries of ingewikkelde, ambtelijke regelingen, maar via een daadkrachtige, onafhankelijke organisatie (NLFI of Invest-NL?) die net als in het VK via een openbare "beauty contest" Fintech bedrijven en alternatieve financiers de kans geeft om met de beste ideeën te pitchen. Uit de laatste ronde in het VK blijkt ook dat deze donaties extra aanvullende investeringen aantrekken in de Fintech/AltFin ondernemingen.

Mijn verwachting is dat uiteindelijk het maatschappelijke en financiële rendement voor de Nederlandse economie hiermee wel eens erg hoog kan zijn, vooral omdat er in verhouding met het VK veel minder competitie is in Nederland door de marktmacht van de 3 grootbanken.

"The real effects of EU loan guarantee schemes for SMEs"

Wat veel personen niet weten is dat het European Investment Fund verreweg de grootste risico-kapitaal investeerder is in Europa. Alleen al binnen het European Fund for Strategic Investments (EFSI), ook wel bekend als "Juncker-plan", heeft het EIF €18 miljard geïnvesteerd. Daarnaast worden er ook al sinds 2002 garantieregelingen verstrekt aan banken om sneller en meer financieringen te kunnen verstrekken.

Database met 360.000 leningen

Op basis van eerdere onderzoeken in de periode van 2002-2016 zijn in totaal 360.000 leningen onderzocht (ca. 60% van alle verstrekte garanties in deze periode) met een totale waarde van €22 miljard en verstrekt in 19 verschillende landen. Hierdoor kon er een uitgebreide pan-Europese studie uitgevoerd worden op het effect van die garantieregelingen.

Meer groei, meer waardeontwikkeling en (een beetje) minder faillissementen

Er is onderzocht hoe economisch succesvol de mkb bedrijven zijn en hoeveel daarvan hebben overleefd, in vergelijking met vergelijkbare mkb bedrijven die hier niet mee ondersteund zijn. Bedrijven die gebruik hebben gemaakt van leningen met een garantieregeling zijn 7-35% harder gegroeid, 8-30% meer personeel aangenomen en hebben 4-5% minder kans om failliet te gaan.

Het volledige rapport kan hier gedownload worden (pdf).

EU funding Toolkit voor sociale ondernemingen

Het Euclid network heeft een handig overzicht uitgebracht voor sociale ondernemingen die op zoek zijn naar de mogelijkheden van financiering door de Europse Commisie. Er wordt een handig overzicht gemaakt van EaSI, COSME, ESF, Interreg Europe, Erasmus, LIFE en Horizon 2020.

Tips & Trucs

Daarnaast worden een groot aantal tips gegeven waar je rekening mee moet houden wanneer je overweegt om Europese financiering aan te vragen. Het proces kan namelijk erg ingewikkeld zijn en lang duren:

• Zorg dat de aanvraag aansluit bij je missie (geen aanvraag alleen voor budget)
• Het aanvraagproces is erg tijdsintensief. Reserveer voldoende capaciteit
• Wees transparant over alle vormen van inkomsten voor je organisatie
• Bouw (langzaam) aan een Europees netwerk - Aanvragen moeten bijna altijd met netwerk van Europese partners ingediend worden
• Baken je concrete werkzaamheden

Het overzicht kan hier gratis worden gedownload (pdf).

Crowdfunding investeerders spreiden meer

Uit onderzoek onder crowdfunding investeerders door Crowdfundmarkt is gebleken dat crowdfunding investeerders veel meer spreiden. Twee jaar geleden investeerde de helft van hen minimaal 500 euro per project. Nu is dat nog maar 37%.

Spreiding via verschillende platformen

Niet alleen wordt het risico gespreid in verschillende projecten, ook wordt dit gedaan over verschillende platformen. 45% van de investeerders gaf in het onderzoek aan dat zij via meer dan vijf crowdfundingplatformen investeren.

33% heeft meer dan 100 beleggingen

Het aantal beleggers met een zeer breed gespreide portefeuille is ook gestegen. Inmiddels heeft 33% van de crowdfunding investeerders een portefeuille van minimaal honderd projecten. In 2017 was dat nog maar 25%.

Stichting MKB Financiering - kennis blog

Crowdfunding: Wat moet je zelf doen?

(Blog 2 in de reeks over crowdfunding)

Crowdfunding is een goede, moderne en onafhankelijke manier om een onderneming te financieren met behulp van een grote groep financiers. De ondernemer leent bij het grote publiek geld om een voorgenomen investering te financieren. Een crowdfunding platform vormt de koppeling tussen de onderneming en het publiek. In deel 1 over crowdfunding is de rol van het platform besproken.

In deze blog wordt het vervolgproces toegelicht, nádat het platform groen licht heeft gegeven om een kredietaanvraag te publiceren op internet: wat moet je zelf doen, wat doet het platform, wie zijn de investeerders en hoe overtuig je die?

Het gehele artikel is op het blog te lezen.

Contact

Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).