35% mkb financieringen non-bancair in 2022 | Mkb heeft last van marktmacht banken

Interessante onderzoeken deze week van het Centraal Planbureau, Rabobank en Stichting MKB Financiering over de mkb financieringsmarkt.

Het CPB publiceerde dinsdag een onderzoek naar hoge kosten van krediet voor het mkb in Nederland en de marktmacht van grootbanken. Stichting MKB Financiering publiceerde dezelfde dag een onderzoek naar de (sterke) groei van de non-bancaire financieringsmarkt.

Rabobank kwam afgelopen week ook naar buiten met een onderzoek naar alternatieve financiering met een focus op de verschillende groeifases waarin de financieringsvormen het beste gebruikt kunnen worden.

Deze week bespreek ik de volgende artikelen:

• SMF: Onderzoek non-bancaire financiering 2018 - 51% groei
• CPB: Nederlands mkb heeft last van marktmacht grootbanken
• Rabo: Alternatieve financieringsvormen voor het MKB blijven groeien
• Invest-NL krijgt groen licht vanuit Brussel
• AFM en Britse toezichthouder FCA gaan nauwer samenwerken
• Openbare MOOC (4 maanden) over alternatieve financiering
• Blog SMF: Vallen en opstaan: op weg naar regulering

Opmerkingen of aanvullingen? Stuur een reply op deze nieuwsbrief of mail me op ronald@kleverlaan.com.

Ronald

PS. Deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier.

Onderzoek non-bancaire financiering 2018 - 51% groei

Deze week kwam het eerste onderzoek beschikbaar naar de omvang en groei van de non-bancaire financieringsmarkt in Nederland. Uit het onderzoek dat is uitgevoerd door Stichting MKB Financiering blijkt dat deze sector hard groeit (+51% tov 2017) en dat in 2018 ruim 22.500 mkb bedrijven via deze nieuwe aanbieders financiering hebben ontvangen.

Minimaal €1 miljard aan nieuwe financieringen

De verschillende non-bancaire financiers hebben in totaal minimaal €1 miljard aan nieuwe financieringen verstrekt (groei van 51% in vergelijking met 2017). Het bedrag is waarschijnlijk nog een stuk hoger, omdat het erg lastig is gebleken om van alle financiers betrouwbare data op te vragen.

De huidige inschatting is in ieder geval het minimum. Verdeeld over de verschillende vormen was dit:

• Kredietunies: €5,8 miljoen
• MKB Beurs: €17,5 miljoen
• Direct lending: €216 miljoen
• Crowdfunding: €237 miljoen
• Non-bancaire lease: €244 miljoen
• Non-bancaire factoring: €295 miljoen

35% non-bancair financieringen in 2022

Uit het onderzoek blijkt dat in het kleinzakelijke marktsegment (financieringen <€1 miljoen) de non-bancaire financiers in 2018 ca. 8% van de financieringen hebben verstrekt.

De voorspelling is dat dit met de juiste randvoorwaarden kan gaan groeien naar ca. 35% in 2022.

Rapporten

Download hier het onderzoeksrapport non-bancaire financiering 2018.

Download hier het persbericht onderzoek non-bancaire financiering 2018.

Nederlands mkb heeft last van marktmacht grootbanken

Uit onderzoek van het Centraal Planbureau blijkt dat het Nederlandse midden- en kleinbedrijf minder vaak bancair krediet krijgt dan vergelijkbare bedrijven elders in de Eurozone. En de leningen die het krijgt zijn ook nog eens flink duurder.

Marktmacht van banken

In het FD wordt uitgebreid stilgestaan bij dit onderzoek en wordt als reden de (mogelijke) marktmacht van de 3 grootbanken opgevoerd. Het onderzoek van het CPB zegt hierover:

'We kunnen het niet bewijzen', zegt Karen van der Wiel, een van de auteurs van het rapport. 'Maar de relatief hoge renteniveaus bij Nederlandse banken kunnen wel een indicatie van marktmacht zijn.' Voor een doorsneelening van meer dan een € 1 mln met looptijden van 1 tot 5 jaar betaalt een Nederlandse mkb'er 2,3% rente, schrijft het CPB op basis van cijfers van de ECB. In Italië is dat maar 1,4%.

Lagere non-performing loans door strenge selectie?

Nederlandse banken wijzen dus relatief vaak leenaanvragen af, maar dat resulteert niet in de meest gezonde leenportefeuilles van de Eurozone (non-performing loans). Uit het onderzoek blijkt dat Nederlandse banken eind 2018 ongeveer 2,2% probleemleningen op de balans hebben, wat flink minder is dan in Griekenland, Portugal en Italië.

Maar Duitsland, Finland, Estland en Luxemburg laten nog minder probleemleningen zien, terwijl de acceptatiekansen voor bankleningen in die landen hoger liggen dan in Nederland.

Kredietregister

Het opzetten van een kredietregister, waarin per bedrijf gegevens zijn verzameld over de brede krediethistorie en de huidige kredietwaardigheid wordt door het CPB aangedragen als mogelijke oplossing om mkb kredietverlening weer vlot te trekken bij banken en niet-banken. Als iedere mogelijke kredietverstrekker toegang krijgt tot het register, zal de financieringsmarkt volgens de onderzoekers verbeteren.

Het onderzoek "Mkb-bankfinanciering in Europees perspectief" is hier te downloaden.

Een gelijk speelveld voor alternatieve kredietverleners en banken bij de financiering van het midden- en kleinbedrijf

De Tweede Kamer wil zich ook meer in gaan zetten om een gelijk speelveld te creëren voor alternatieve kredietverleners en banken voor het financieren van het mkb. Kamerleden Sneller en Sjoerdsma (D66) hebben voor het debat van vandaag met Staatssecretaris Mona Keijzer en Minster Hoekstra een aantal kamervragen ingediend.

Subsidie- en garantieregelingen alleen beschikbaar via banken

Op dit moment is het vaak alleen mogelijk om mkb garantieregelingen aan te vragen via banken. Het Ministerie van EZK zou graag willen dat deze regelingen niet alleen opengesteld worden voor alternatieve financiers, maar dat ze ook eenvoudig toegankelijk worden voor deze financiers. In enkele kamervragen wordt hier ook concreet op ingegaan:

Vraag 7: Zou u nader kunnen toelichten waarom het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat enerzijds zegt alternatieve financiers te willen stimuleren, maar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) anderzijds de meeste subsidie- en financieringsregelingen verplicht via een bank laat lopen?

Vraag 8: Kunt u voorts verklaren waarom bij de stimuleringsregeling van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor nieuwe vormen van wonen en zorg voor ouderen de regering wederom expliciet een rol voor de banken ziet en niet voor alternatieve kredietverleners?

De complete lijst met kamervragen is hier te downloaden.

Alternatieve financieringsvormen voor het MKB blijven groeien

Alternatieve financieringsvormen zijn ook in het afgelopen jaar in omvang toegenomen, blijkt uit onderzoek Rabobank Research. Zij bespreken de trends van alternatieve financieringsvormen aan de hand van de verschillende levensfases van een MKB-bedrijf.

Start: vooral alternatieve financieringsvormen

Een bedrijf dat net begint moet alles nog waarmaken. Er is een idee, een ambitie en een start, maar het ontbreekt aan een track-record. Dat maakt een risicoanalyse moeilijk, waardoor het lastig kan zijn om een financiering te krijgen. Bovendien zijn ze vaak asset-light. Dat is zowel de reden van de kapitaalvraag, als de reden waarom ze lastiger te financieren zijn.

De belangrijkste financiers in deze fase zijn volgens Rabobank: "Family, friends and fools", Business Angels, microkrediet (Qredits) of durfkapitaal.

Groeifase: bankleningen, asset-based financing, kredietunies en crowdfunding

Als een bedrijf de startfase overleeft, veranderen de mogelijkheden. Vanwege de gegroeide kredietbehoefte zijn familie en vrienden vaak geen optie meer. Daartegenover staat een track-record en is de kans dat er kapitaal aanwezig is groter. Dit vergemakkelijkt het krijgen van traditionele financiering zoals vreemd vermogen.

In 2018 hebben Nederlandse banken circa 74 miljard aan krediet verstrekt aan bedrijven, waarbij de groei in kredietverstrekking van kredieten boven de €1 miljoen komt.

Onder €1 miljoen is financiering gedaald van €10,1 miljard (2017) naar €9,7 miljard (2018). Dit komt overeen met de analyse van de non-bancaire financieringsmarkt van Stichting MKB Financiering van deze week.

Verder wordt in deze fase veel gefinancierd op basis van assets (factoring en leasing), maar ook crowdfunding wordt in deze fase veel gebruikt, volgens de Rabobank onderzoekers.

Het MKB in de volwassen fase: private equity en obligaties

In de late groeifase wordt via private equity of kapitaalmarktfinanciering geld opgehaald door mkb-ondernemers. In 2018 werd ca. €480 miljoen aan private equity financiering opgehaald.

Invest-NL krijgt groen licht vanuit Brussel

De Europese Commissie heeft goedkeuring gegeven voor de oprichting van Invest-NL, blijkt uit een persbericht.

Hoewel er nog erg veel vragen zijn in Nederland, zoals blijkt uit het kamerdebat vorige maand in de Tweede Kamer, lijkt nu niets de opstart van Invest-NL in de weg te staan.

AFM en Britse toezichthouder FCA gaan nauwer samenwerken

De Britse en Nederlandse toezichthouders hebben op 3 juni 2019 een overeenkomst getekend om nauwer te gaan samenwerken om de integriteit en stabiliteit van het financiële systeem in beide landen te beschermen en te verbeteren.

Vergunningaanvragen

Sinds de aankondiging van het Verenigd Koninkrijk om uit de EU te treden hebben diverse financiële ondernemingen die momenteel actief zijn in het Verenigd Koninkrijk en Nederland een vergunning aangevraagd om in beide landen te werken. Een nauwe samenwerking en informatie-uitwisseling tussen de FCA en AFM is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van internationale financiële markten en voor een effectief toezicht op zowel ondernemingen als kapitaalmarkten, waardoor beide toezichthouders hun taak effectiever kunnen uitvoeren.

De overeenkomst bouwt voort op de reeds bestaande nauwe band tussen de Britse en Nederlandse toezichthouders en versterkt hun relatie op gebieden als fintech, datagedreven toezicht en het aanmoedigen van correct gedrag binnen ondernemingen.

Best practices delen

Naast informatie-uitwisseling gaan de FCA en AFM best practice-benaderingen delen. Ook zoeken zij naar mogelijkheden voor detachering tussen de toezichthouders en extra opleidingsmogelijkheden.

Openbare MOOC (4 maanden) over alternatieve financiering

Politecnico University Milano en University of Manchester hebben een online MOOC ontwikkeld waarin alle elementen van alternatieve financiering in Europa worden besproken.

De online cursus loopt van 7 oktober 2019 tot 2 februari 2020 en wordt gegeven door diverse Europese experts. Zelf ben ik gevraagd om de kick-off the doen en zal ik een van de inhoudelijke trainingen geven.

Aanmelden (gratis en zonder verplichting) kan via de MOOC software van Polimi.

Stichting MKB Financiering - kennis blog

Blog 5 - Vallen en opstaan: op weg naar regulering

Investico, platform voor onderzoeksjournalistiek, publiceerde vorige week een artikel over crowdlending, met name over het gedrag van crowdfundingplatforms.

Ik schreef hier afgelopen week uitgebreid over in mijn vorige nieuwsbrief, waarbij ik de knelpunten heb beschreven die benoemd worden door de journalisten.

Deze week wordt in de wekelijkse blog ingegaan op de "groeipijnen" waar een nieuwe sector tegenaan loopt en hoe Stichting MKB Financiering zich inzet om een industrie duurzaam te laten groeien en professioneler te laten worden.

"Groeipijnen op weg naar regulering"

Als er in markten fricties optreden is het geweldig wanneer daaraan aandacht wordt besteed. Dat kan bijdragen aan, en het aanzetten tot verbeteringen. In dit blogartikel wordt ingegaan op actuele marktontwikkelingen en pijnpunten en hoe we hier als SMF aan bijdragen om deze op te lossen.

Lees hier het gehele artikel.

Contact

Meer weten over nieuwe financieringsvormen en trends in mkb financiering in binnen- en buitenland?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (ronald@kleverlaan.com) of telefoon (06-28254452).